Çinli teknoloji devleri Alibaba ve ByteDance gibi şirketlerin, en gelişmiş yapay zeka modellerini Güneydoğu Asya'daki veri merkezlerinde eğittikleri ortaya çıktı. Bu şirketler, ABD'nin ihracat kısıtlamalarını aşmak için Singapur ve Malezya gibi ülkelerdeki yüksek teknolojiye sahip veri merkezlerinden faydalanıyor.
Alibaba'nın Qwen ve ByteDance'in Doubao gibi büyük dil modelleri, son bir yılda küresel yapay zeka karşılaştırmalarında üst sıralara yükseldi. Edinilen bilgilere göre, bu modellerin eğitiminde, denizaşırı veri merkezlerinde bulunan Nvidia hızlandırıcılarının kullanıldığı düşünülüyor.
Singapur merkezli operatörler, nisan ayından bu yana Çinli firmalardan gelen talebin arttığını belirtiyor. Bu durum, ABD'nin Nvidia'nın H20 gibi ihracat uyumlu çiplerine yönelik uyguladığı sıkı ambargonun ardından, sözde "difüzyon kuralı" olarak bilinen ve denizaşırı kiralama işlemlerini engellemeyi amaçlayan politikanın kısa süre sonra geri çekilmesiyle daha da belirginleşti.
Mevcut ABD ihracat kontrolleri, Nvidia'nın en gelişmiş GPU'larını doğrudan Çin'e satmasını yasaklıyor. Aynı zamanda Çin de devlet destekli veri merkezlerinde yabancı yapay zeka çiplerini yasaklamış durumda. Ancak, yabancı şirketlere ait denizaşırı veri merkezlerinden işlem gücü kiralamak, son kullanıcının Çinli olması durumunda dahi mevcut kurallar çerçevesinde yasal kabul ediliyor.
Geçtiğimiz Mayıs ayında alınan bir kararla, bu tür anlaşmaları dolaylı bir ihlal olarak değerlendirecek olan "yapay zeka difüzyon kuralı" olarak bilinen ABD politikası geri çekildi. Bu durum, şirketlerin H100 ve A100 sınıfı hızlandırıcıları Çin dışında kullanabilmelerine olanak tanıyor, yeter ki donanım üçüncü bir uyumlu tarafça sahiplenilmiş ve yönetiliyor olsun.
ByteDance ve Alibaba bu yolu izleyen tek şirketler olmasa da, en görünür örnekleri teşkil ediyorlar. Bu tür anlaşmalar, Batılı yapay zeka laboratuvarlarıyla performans açısından rekabet edebilecek yeni modellerin eğitilmesine imkan sağlıyor. Elde edilen model ağırlıkları daha sonra Çin içinde, yerel olarak tedarik edilen çipler üzerinde çıkarım işlemleri için kullanılabiliyor. Çinli şirketler giderek artan oranda Huawei ve diğer yerel tedarikçilerin çiplerini, yapay zeka iş yüklerinin önemli bir bölümünü oluşturan dağıtım ve kullanıcı etkileşimleri için kullanıyor.
Teknolojinin bu alandaki istisnalarından biri ise Şanghay merkezli DeepSeek firması. Bu şirket, ABD yasağından önce Nvidia parçalarını stoklayarak Çin içinde eğitimlerine devam ediyor. Kısıtlamalardan kaçmak için paravan şirketler kullandığı iddia edilen firma, gelecekteki eğitimleri yerel çiplerle optimize etmek için Huawei ile işbirliği yapıyor.
Eğitim kümeleri yurt dışına taşınırken, özel verilerin Çin dışına çıkması hala mümkün değil. Bu kısıtlama, temel modelin yurt dışında geliştirilmiş olsa bile, Çinli kullanıcı verilerine dayalı ince ayar veya yeniden eğitim işlemlerinin yurt içinde gerçekleşmesi gerektiği anlamına geliyor.
