Çinli araştırmacılar, veri iletişiminde elektrik yerine ışığı kullanan yeni nesil çipler üzerinde önemli adımlar atıyor. Şanghay'daki Fudan Üniversitesi'nden bilim insanları, 'silikon fotonik entegre yüksek dereceli mod multipleksleyici çip' olarak adlandırılan bir bileşen geliştirdiklerini duyurdu.
Bu çip, basitçe ifade etmek gerekirse, veriyi elektronlar yerine fotonlar (ışık partikülleri) aracılığıyla ileten bir multipleksleyici. Multipleksleyiciler, birden fazla girişi tek bir çıkışa yönlendiren anahtarlar gibidir ve özellikle bellek yongalarından veri seçmek gibi görevlerde kullanılırlar. Fudan Üniversitesi'nde yapılan testler, bu yeni silikon fotonik multipleksleyicinin saniyede 38 terabit (Tbps) gibi etkileyici bir hızda veri aktarımını desteklediğini gösteriyor. Bu hız, saniyede 4,75 trilyon büyük dil modeli (LLM) parametresi aktarabilme potansiyeline sahip.
Işık tabanlı çipler, henüz çok yeni bir alan ve bu multipleksleyici de bu genç teknolojinin önemli bir temsilcisi. Veri ve komutları ışık hızına yakın bir şekilde iletmesi, onu geleneksel elektronik çiplerden ayırıyor.
Haberin kaynağı genellikle dikkatli yaklaşılması gereken Çin devlet medyası olsa da, araştırmacıların bulgularını dünyanın en saygın bilimsel dergilerinden birine doğrulama amacıyla gönderdikleri bilgisi, iddiaların ciddiyetini artırıyor. Eğer bulgular bağımsız olarak doğrulanırsa, bu gelişme fotonik çipler alanında önemli bir kilometre taşı olacak.
Telekom sektöründen bir uzmanın yorumlarına göre, fotonik çipler üzerindeki araştırmalar hız kazanmış durumda ve bu durum, elektronik tabanlı sistemlerden optik iletime geçişi kolaylaştırıyor. Uzman, uygulama alanında büyük atılımların önümüzdeki üç ila beş yıl içinde görülebileceğini öngörüyor.
Yeni çipin bir diğer önemli özelliği ise, fotonik ve elektronik dilleri arasında köprü kurabilmesi. Bellek iletişimi genellikle CMOS teknolojisine dayanır ve bu yeni çip, ışık tabanlı veri iletimini düşük gecikme süresiyle CMOS ile başarılı bir şekilde birleştirmeyi başarıyor.
Eğer bu silikon fotonik multipleksleyici gerçekse, özellikle Çin'den gelen bir ürün olarak nadir bir konumda bulunuyor. Fotonik teknoloji, daha yüksek hızları ve geleneksel elektroniğe göre daha düşük enerji tüketimi sayesinde kurumsal alanda büyük talep görüyor ve bilgisayar tasarımında önemli bir paradigma değişiminin habercisi olabilir.
Günümüzde, en gelişmiş kurumsal uygulamalar, yapay zeka kümeleri arasında veri göndermek için fotonik tabanlı ağ anahtarları kullanıyor ve bu sayede çok yüksek bant genişlikleri elde ediliyor. Bu alandaki firmalar da hızla büyüyor ve dikkat çekiyor.
Çin'in bugün elinde erken aşamada fotonik çipler olup olmadığı tam olarak net değil, ancak uzun vadede bu alanda diğer ülkelere kıyasla öne geçme potansiyeli oldukça gerçekçi. Çinli araştırma kurumları, Moore Yasası sonrası çip teknolojileri üzerine yapılan araştırmalarda çıktılarını önemli ölçüde artırmış durumda ve en çok atıf alan çalışmalarda aslan payını alıyorlar, özellikle de fotonik alanına özel bir ilgi gösteriyorlar. Bu durum, önümüzdeki on yıl içinde çip teknolojisi yarışında dengelerin değişebileceğine dair endişeleri beraberinde getiriyor.
