ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının tırmanmasıyla birlikte Pekin, sevdiği bir misilleme taktiğine başvuruyor: savaş uçaklarından rüzgar türbinlerine kadar birçok yüksek teknoloji elektronik cihazında kullanılan kritik minerallerin ihracatını sınırlamak. Çin'in mineral kısıtlamaları kulağa korkutucu gelse de, geçmişte çok etkili olmadıkları ve ABD ile diğer ülkeler nihayet harekete geçerse daha da etkisiz hale gelebilecekleri gerçeği ortada.
Bu durum, Temmuz 2023'te Çin hükümetinin, çoğunlukla güneş panelleri ve yarı iletken yapımında kullanılan iki kritik mineral olan galyum ve germanyum ihracatını kısıtlayacağını duyurmasıyla başladı. Takip eden iki yıl içinde Çin'in kontrollü ürünler listesi antimuan, grafit ve diğer malzemeleri içerecek şekilde genişledi. Bu ayın başlarında Çin hükümeti durumu daha da tırmandırarak, yedi nadir toprak elementini daha kapsamlı bir ihracat lisans programına tabi tuttu. Bu program tüm dünyayı kapsıyor ve özellikle Amerikalı şirketleri daha fazla sıkıştırmak için tasarlandı.
Nadir topraklar, Çin'in uzun süredir tekel kontrolüne sahip olduğu kritik minerallerin daha geniş şemsiyesinin altında bir alt kümedir. Kısa vadede, bu nadir topraklara ihtiyaç duyan şirketler mevcut stoklara güvenebilir veya hatta geri dönüştürülmüş elektronik cihazlardan bunları elde etmeye çalışabilirler. Ancak nihayetinde ABD ve diğer ülkeler ya yerel madencilik faaliyetlerini hızlandırmak ya da nadir topraklara olan bağımlılıklarını azaltmak zorunda kalacaklar. Her iki durumda da Çin'in politikalarının etkisi azalacaktır. Uzmanlara göre Çin'in bu kozu kullanmak için tek bir şansı var ve bunun farkında.
Nadir Ama Vazgeçilmez Değil
Çin'in bu ayın başlarında duyurduğu ihracat kontrolleri samaryum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, lutesyum, skandiyum ve itriyum'u kapsıyor. Bu yedi element, "nadir toprak" ailesine aittir. Bunlara "nadir" denmesinin sebebi, çok az bulunmaları değil, genellikle diğer mineral kaynaklarla karışık halde bulunmaları ve ayrıştırılmalarının zor olmasıdır.
