Çin, yapay zeka (YZ) alanındaki küresel rekabette iddialı bir adım atarak, ülkenin tarım arazilerini devasa veri merkezlerine dönüştürme projesine hız veriyor. Yangtze Nehri havzasında yer alan Wuhu şehrindeki 760 dönümlük bir ada, bu stratejik dönüşümün merkez üslerinden biri olacak. Buradaki pirinç tarlaları, yakındaki zengin bölgelere hizmet verecek büyük sunucuların barındırılacağı bir 'veri adası' haline getirilecek. Bu proje, Çin'in yapay zeka gücünü merkezileştirme planının önemli bir parçası olarak görülüyor.
Mevcut verilere göre Çin, küresel YZ hesaplama gücünün yalnızca yaklaşık %15'ine sahipken, Amerika Birleşik Devletleri bu oranda yaklaşık %75'lik bir paya sahip. Bu farkı kapatmak amacıyla Çin, dağınık durumdaki veri merkezlerini tek bir ağda birleştirmeyi hedefliyor. Bu ağın, Huawei'nin UB-Mesh teknolojisiyle birbirine bağlanması planlanıyor.
Wuhu'daki bu 'veri adası', Huawei, China Mobile, China Telecom ve China Unicom gibi dört büyük teknoloji firmasının dev veri merkezlerine ev sahipliği yapacak. Bu sunucular, Şanghay, Hangzhou ve Nanjing gibi büyük şehirlere stratejik olarak yakın konumlandırılacak. Bu sayede, bölgedeki kullanıcılar için YZ uygulamalarında daha hızlı yanıt süreleri gibi iyileştirmeler hedefleniyor.
Sadece Wuhu projesinin tek başına 37 milyar dolarlık bir maliyete sahip olduğu belirtiliyor. Bu rakam, projenin ilham aldığı 500 milyar dolarlık daha büyük bir yapay zeka projesinin yanında daha küçük kalsa da, Çin'in bu alandaki kararlılığını gösteriyor. Wuhu'daki bu 'mega küme'nin yanı sıra, Ulanqab (İç Moğolistan), Guizhou ve Qingyang (Gansu) gibi farklı bölgelerde de yeni veri merkezleri kuruluyor. Bu merkezler, büyük sivil nüfuslara yakın olarak konumlandırılırken, uzak bölgelerdeki mevcut veri merkezleri ise büyük dil modellerini (LLM) eğitmek amacıyla yeniden düzenleniyor.
Daha önce enerji yoğun olduğu için uzak bölgelerde kurulan sunucu çiftliklerinde, yeterli yerel talep olmaması nedeniyle YZ çiplerinin atıl kaldığı durumlar yaşanmıştı. Şimdi ise bu veri merkezleri, bahsedilen UB-Mesh teknolojisiyle birbirine bağlanarak yedeklilik sağlayacak ve fazla hesaplama gücü satılabilecek.
Bununla birlikte, Çin bu tür stokların birikmesinden endişe duymuyor gibi görünüyor. Wuhu'daki proje kapsamında YZ çipi alım maliyetinin %30'una kadar sübvansiyon sunuluyor. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nin bazı yüksek performanslı YZ GPU'larını almasını engellemesiyle, Çin kendi yerel çözümlerine yönelmek zorunda kalıyor. Ancak bu yerel çiplerin kapasitesi, yabancı teknolojilerle tam olarak yarışamıyor. Bu durum, bazı firmaların kısıtlı da olsa yabancı çipler temin etme çabalarına yol açıyor.
Şu anda Çin ve ABD, çip teknolojisinde kıyasıya bir mücadele veriyor. ABD'nin uyguladığı ihracat kısıtlamaları, Pekin'i kendi YZ altyapısını geliştirmeye zorluyor. Bu durum, ironik bir şekilde, dışa bağımlılığı azaltarak ABD'nin liderliğine meydan okuyabilir. Yoğun şehir merkezleri ve kırsal alanlara yakın yerlerde yapay zeka hesaplama gücünü büyük ölçekte artırma hedefiyle Çin, geri adım atmayacak bir rakip olarak öne çıkıyor.
