Çin, yarı iletken üretim kapasitesini artırmak isteyen çip üreticilerine yönelik yeni bir kural getirdi. Bu yeni düzenlemeye göre, firmalar yeni üretim hatları kurarken veya mevcut hatlarını genişletirken ekipman harcamalarının en az yüzde 50'sini yerli tedarikçilere yönlendirmek zorunda kalacak. Bu adım, küresel tedarik zincirinde önemli değişikliklere yol açabilir, yerli teknoloji kullanımını hızlandırabilir ve yabancı firmaları Çin pazarından dışlayabilir.
Ancak bu zorunluluğun bazı kritik noktaları bulunuyor. İlk olarak, ileri düzey çip fabrikaları için muafiyetler söz konusu. İkinci olarak ise, gelen bilgilere göre Çin'in sanayisi henüz yeterli sayıda litografi sistemini üretebilecek durumda değil.
Bu kural henüz resmi bir düzenleme olarak yayımlanmadı. Ancak son aylarda, hükümetten fabrika kurma veya genişletme onayı alan şirketlere, ekipman harcamalarının yarısından fazlasının Çinli tedarikçilere yapılması gerektiğine dair talimatlar verildiği bildiriliyor. Süreci bilen kişilere göre, bu eşiği karşılamayan başvurular genellikle reddediliyor. Hatta yetkililerin, uzun vadeli hedefin yalnızca yerli wafer fab araçlarını kullanmak olduğunu belirterek, yüzde 50'nin bir başlangıç noktası olduğunu vurguladığı ifade ediliyor.
Bununla birlikte, yerli alternatiflerin sınırlı olduğu durumlarda esneklik payı tanındığı belirtiliyor. Bu kuralın en sıkı uygulandığı alan, olgun işlem teknolojileriyle çip üreten hatlar olurken, yerli ekipman eksiklikleri, özellikle de litografi ekipmanları söz konusu olduğunda, gelişmiş çipler için geçici muafiyetler söz konusu.
Litografi araçlarına gelince, devlet destekli çip üreticilerinin bu yıl yerli olarak üretilen litografi makineleri ve parçaları için yaklaşık 850 milyon yuan (yaklaşık 121,3 milyon ABD doları) değerinde 421 sipariş verdiği bildiriliyor. 421 rakamı önemli görünse de, hem yeni sistemleri hem de yedek parçaları içeriyor ve bu da gerçekte sipariş edilen yeni araç sayısını net olarak ortaya koymuyor.
Değeri karşılaştırmak gerekirse, olgun işlem teknolojilerinde kullanılan ASML'in kuru ArF araçlarının birim maliyeti ortalama 27,9 milyon ABD doları civarında. KrF sistemlerinin ise birim maliyeti yaklaşık 14,46 milyon ABD doları. Buna karşılık, gelişmiş işlem teknolojilerinde kullanılan ASML'in en yeni daldırmalı DUV (ArF) litografi tarayıcılarının birim maliyeti ortalama 82,5 milyon ABD doları. Çin yapımı litografi araçlarında ise genellikle daldırmalı litografiden değil, kuru ArF veya KrF makinelerinden bahsediliyor (Çin'in en gelişmiş araçları 28nm'ye kadar üretim yapabiliyor, ancak bunların seri üretimde olup olmadığı belirsiz). Bu bağlamda, toplam değer, Çin sanayisinin yalnızca eski işlem teknolojileri için nispeten ucuz litografi sistemleri üretebildiğini ve bunların bile önemli miktarlarda üretilmediğini gösteriyor.
Yaklaşık 121,3 milyon ABD doları, sekiz adet ASML KrF litografi makinesine denk geliyor. Çinli üreticiler bu olgun araçların maliyetini yarıya indirmeyi başarmış olsalar bile (ki bu muhtemelen imkansız), bu 2025'te sadece 16 adet böyle araç üretebilecekleri anlamına gelir. Buna karşın ASML, 2024 yılında 152 KrF stepper, 65 i-line aracı, 28 ArF kuru tarayıcı, 129 ArF tarayıcı ve 44 EUV tarayıcı üretti.
