Çin, Amerika Birleşik Devletleri'ne yönelik galyum, germanyum ve antimon ihracatına uyguladığı yasağı askıya aldı. Bu karar, son bir yıldır küresel malzeme piyasalarını yeniden şekillendiren kısıtlamaları geçici olarak durduruyor. 9 Kasım'da yürürlüğe giren bu gelişme, iki ülke liderleri arasındaki görüşmelerin bir parçası olarak değerlendiriliyor ve 27 Kasım 2026'ya kadar geçerli olacak.
Askıya alma, daha önce Çin'in ihracat kontrol listesine eklenen belirli grafit ürünleri ve nadir toprak teknolojileri gibi geniş bir malzeme yelpazesini kapsasa da, lisanslama gerekliliklerini ortadan kaldırmıyor. İhracatçıların bu malzemeleri yurt dışına göndermeden önce hala devlet onayını alması gerekiyor. Bu durum, tedarik zincirleri üzerindeki Pekin'in kontrolünü devam ettiriyor.
Galyum ve germanyum, yarı iletken kontrolleri konusunda Çin'in ABD ve AB ile yaşadığı karşılıklı adımlarda hedef alınan ilk yüksek teknoloji metalleri olmuştu. Güç elektroniği ve RF (radyo frekansı) üretiminde kritik rol oynayan galyum arsenid (GaAs) ve galyum nitrid (GaN) üretiminde kullanılan galyum, ağustos 2023'te getirilen kısıtlamaların ardından önemli fiyat artışlarına ve Çin dışı kaynak arayışlarına neden olmuştu.
Kızılötesi optikler, fiber ve silikon-galyum süreçlerinde kullanılan germanyum da kısa süre sonra benzer bir durumla karşılaştı. Alev geciktirici ve yarı iletken malzeme olarak da kullanılan antimon ise hemen ardından Çin'in ihracat kontrol listesine eklendi.
Bu malzemeler, küresel elektronik ve fotonik üretiminde önemli bir hassasiyet noktası oluşturuyor. Jeolojik Araştırmalar Kurumu (USGS) verilerine göre, Çin 2024'te küresel galyum arzının %99'unu karşılamış ve rafine edilmiş germanyum ile çıkarılmış antimon üretiminde de baskın üretici konumunu sürdürmüştü. Batılı ülkeler yerel rafinerileri yeniden faaliyete geçirmek ve durmuş üretim tesislerini canlandırmak için fon programları başlatmış olsalar da, bu çabaların önümüzdeki 12 ay içinde önemli bir ölçeğe ulaşması beklenmiyor.
Bu duraklamanın fiyatları tamamen eski seviyelerine döndürmesi veya alıcılar arasındaki güveni yeniden tesis etmesi olası görünmüyor, ancak GaN güç cihazları ve yüksek frekanslı RF modülleri gibi ürünler için Çin'e bağımlı sektörlere kısa vadede bir rahatlama sağlıyor. İhracatçıların onayları alırken gecikme yaşaması durumunda, özellikle bazı uygulama süreçlerinde zorluklar devam edebilir.
Bu arada, Batılı hükümetler uzun vadeli tedarik çeşitlendirme çalışmalarını sürdürüyor, ancak bu çabaların anlamlı bir üretim seviyesine ulaşması muhtemelen yıllar alacaktır. Şimdilik, bu bir yıllık süre üreticilere biraz nefes alma imkanı tanıyor. Bu durumun sürdürülebilirliği ise 2026'ya girerken Washington ve Pekin arasındaki siyasi iklime bağlı olacaktır.
