Chicago'da bir kaldırımda bulunan ve 'fare deliği' olarak viral olan etkinliğin ardındaki gerçek isim ortaya çıktı. Herkesin düşündüğünün aksine, bu esrarengiz deliği oluşturan canlı ne bir fare ne de sanıldığı gibi bir kemirgen.
Bilim insanlarından oluşan bir ekip, tüm delilleri titizlikle inceledikten sonra 'Splatatouille' lakaplı bu 'çimento meleğinin' aslında bir lağım faresinden (Rattus norvegicus) değil, Doğu gri sincabından (Sciurus carolinensis) kaynaklandığını belirledi.
Araştırmacılar, yayımladıkları bir makalede, 'fare deliği' hipotezini destekleyecek pek bir kanıt olmadığını, deliğin görece uzun ön pençeleri, üçüncü parmakları ve arka patilerinin kahverengi farelerde gözlemlenen ölçü aralıklarının dışında kaldığını belirtti.
Ayrıca, Chicago bölgesinde Doğu gri sincabının yaygınlığı göz önüne alındığında, 'fare deliğinin' bir kemirgen izi bırakıcısı olmadığına dair verilerinin güçlü bir şekilde bu teoriyi desteklediğini vurguladılar.
İlk olarak Ocak 2024'te sosyal medyada ortaya çıkan ve hızla viral hale gelen 'fare deliği' izi, kısa sürede bir tür anıta dönüştü. İnsanlar buraya bozuk paralar ve hatta bir paket östrojen hapı gibi çeşitli bağışlar bıraktılar. Nisan 2024'te ise Chicago Ulaşım Departmanı tarafından kaldırılıp Şehir Hall-İlçe Binası'na götürülerek günümüzde hala orada muhafaza ediliyor.
Bir kemirgenin vücudunu andıran şekli, el benzeri patileri ve uzun, ince kuyruğu, bu izin, taze dökülmüş betona düşüp ardından güvenli bir yere kaçan bir fare tarafından yapıldığı izlenimini vermişti.
Ancak herkes bu teoriye ikna olmamıştı. Ocak 2024 ortalarında Lincoln Park Hayvanat Bahçesi'nden zoolog Seth Magle, izin bir sincap tarafından yapılmış olabileceğine dair çeşitli nedenler öne sürmüştü.
Evrimsel biyomekanik uzmanı Michael Granatosky ve meslektaşları bu gizemi çözmek için harekete geçti. Mevcut durumda depoda bulunan beton plakadan yararlanarak, araştırmacılar ölçek işaretleri içeren 25 internet kaynağından alınan fotoğrafı kullanarak izin şeklini ve boyutlarını ölçtüler.
Bu ölçümler, Chicago'da yaşayan sekiz farklı kemirgen türünün verileriyle karşılaştırıldı: kahverengi fare, ev faresi (Mus musculus), Doğu gri sincabı, Doğu sincabı (Tamias striatus), misk sıçanı (Ondatra zibethicus), beyaz ayaklı fare (Peromyscus leucopus), tilki sincabı (Sciurus niger) ve Güney uçan sincabı (Glaucomys volans).
Her tür, boyutsal yanlılığı önlemek amacıyla yaklaşık 50 müze örneği üzerinden ölçüldü. Burun-kuyruk uzunluğu, ön pençe uzunluğu, üçüncü parmak uzunluğu, kafa genişliği ve kuyruk tabanı genişliği gibi ölçümlerle oluşturulan bir sınıflandırma modeli %93,5 doğrulukla çalıştı. Bu ölçümlerin sonuçları, kahverengi fare dışında iki türle eşleşti.
Sonuçlar, 'fare deliğinin' ya bir Doğu gri sincabı ya da bir tilki sincabı tarafından yapılmış olma olasılığının %98,67 olduğunu gösteriyor. İki tür arasındaki olasılık neredeyse eşit (%50,67 Doğu gri sincabı, %48 tilki sincabı).
Bu bulgular diğer kanıtlarla da uyumlu. Taze asfalt betonu gündüzleri dökülürken sincaplar aktif; fareler ise geceleri daha hareketlidir. Ayrıca, izin yakınında herhangi bir iz bulunmaması, doğrudan bir düşüş (splat) yaşandığını gösteriyor.
Şehir sincaplarının düşmeye eğilimli olduğu biliniyor; kırsal sincaplara kıyasla şehir sincaplarında iyileşmiş düşme yaralanmalarının oranının 4,5 kat daha fazla olduğu belirtiliyor. Hatta sincabın düşmüş olabileceği deliğin yakınında bir ağaç bile bulunuyordu.
Uzun ve ince kuyruk detayı da açıklanabilir: Sincabın kabarık kuyruğunu oluşturan tüyler, çimento üzerinde iz bırakacak kadar sert ve esnek değildir.
Araştırmacılar, kabarcıklı bir kuyruğun beton üzerinde korunmasının oldukça şaşırtıcı olacağını, zira kaldırım betonunun saç gibi biyolojik özellikleri korumak için ideal bir ortam olmadığını belirtiyorlar.
Peki hangi sincap bu işi yaptı? Bölgedeki sincap popülasyonlarına dayanan araştırmacılar, bir Doğu gri sincabının bulunma olasılığının çok daha yüksek olduğu sonucuna vardılar. Bu nedenle, araştırmacılar bu beton plakanın 'Rüzgarlı Şehir Kaldırım Sincabı' olarak yeniden adlandırılmasını ve bu viral anın bilimsel merakın bir kanıtı olarak anılmasını öneriyorlar.
Araştırmacılar, 'Chicago fare deliğinin' bir kahverengi fare tarafından yapıldığı yönündeki popüler sonucun muhtemelen yanlış olmasına rağmen, halkın bu çıkarımının -izin şekli ve Chicago'daki kahverengi farelerin bolluğu gibi etkenlere dayanarak- etkileyici bir tümevarımsal mantık kullanımını gösterdiğini ve bilim camiasının bunu teşvik etmesi gerektiğini ifade ediyorlar.
Çalışmanın, bariz bir şekilde gereksiz görünmesine rağmen, bilimsel sorgulamanın laboratuvarlarla sınırlı olmak zorunda olmadığını ve anlaşılmaz jargondan uzak durarak, hem halk hem de bilim camiası ile rezonansa gireceğini umuyorlar.
Temelde bilimin, merak ve etrafımızdaki doğal dünyayı anlama konusundaki kararlılıktan ibaret olduğunu vurguluyorlar.
Bu araştırma, Biology Letters adlı dergide yayımlandı.
