Jeff Bezos'un uzay şirketi Blue Origin, NASA'nın Mars'a göndereceği ikiz uzay araçlarını taşıyan New Glenn roketini başarıyla fırlattı. Fırlatmanın ardından roketin ilk aşama güçlendiricisinin (booster) inişinin kusursuz bir şekilde gerçekleştirilmesi, uzay teknolojisinde önemli bir dönüm noktası oldu.
Fırlatma, hem Dünya'daki hem de uzaydaki hava koşulları nedeniyle günlerdir erteleniyordu. Ancak beklemeye değdiği ortaya çıktı. Roketin şimdiye kadarki ikinci uçuşunda Blue Origin, yeniden kullanılabilirlik hedefi doğrultusunda güçlendiriciyi başarıyla geri kazandı.
Florida'daki Cape Canaveral fırlatma üssünde, güçlendiricinin yüzen bir platforma zarifçe inişini izleyenler coşkuyla alkışladı. Perşembe gününe kadar bu tür bir manevrayı yörünge sınıfı bir roketle yalnızca Elon Musk'ın SpaceX'i başarmıştı.
Blue Origin'in bu başarısı, iki milyarder tarafından yönetilen özel uzay şirketleri arasındaki rekabetin yoğunlaştığı bir dönemde geldi. Zira NASA, geçtiğimiz günlerde planlanan Ay görevi için ihaleleri açmıştı.
Fırlatma, Dünya'daki hava koşulları nedeniyle Pazar günü, uzaydaki hava koşulları nedeniyle ise Çarşamba günü ertelenmişti. İkinci erteleme, NASA'nın uzay araçlarına zarar verebilecek yüksek seviyedeki güneş aktivitesi nedeniyle yapılmıştı. Perşembe günü ise birden fazla teknik aksaklık nedeniyle ertelemeler yaşandı. Blue Origin bu aksaklıkların nedenlerini açıklamadı. Ancak saat 15:55'te (Türkiye saati ile 20:55) New Glenn nihayet havalandı.
98 metre yüksekliğindeki devasa roketin görevi, NASA'nın ESCAPADE ikiz uzay araçlarını Mars'a götürmek. Bu görev, gelecekteki insanlı keşifler umuduyla Kızıl Gezegen'in iklim tarihini incelemeyi amaçlıyor.
Uzay araçlarının başarılı bir şekilde ayrılmasıyla birlikte fırlatma alanında tekrar alkışlar yükseldi. NASA'dan bir astrofizikçi, "Blue" ve "Gold" adını taşıyan ikiz uzay araçlarının öncelikle Dünya'daki uzay havası hakkında ölçümler yapmak için güvenli bir yörünge bulacağını açıkladı. Ardından, 2026 sonbaharında gezegenlerin ideal hizaya gelmesiyle, uzay araçları Dünya'nın yerçekiminden faydalanarak Mars'a doğru yolculuğa başlayacak ve 2027'de gezegene ulaşacak.
Bu tür fırlatma yöntemleri, yaklaşık iki yılda bir gerçekleşen Dünya ve Mars arasındaki doğrudan hizalanma pencerelerinin dışında gerçekleştirilebildiği için gelecekte daha sık görevlere olanak tanıyabilir.
New Glenn'in Ocak ayındaki ilk uçuşu da başarılı olmuş, taşıdığı yük yörüngeye yerleşmiş ve testler başarıyla tamamlanmıştı. Ancak yeniden kullanılabilir olması hedeflenen ilk aşama güçlendiricisi iniş sırasında kaybedilmişti.
Perşembe günkü başarı, Blue Origin'in güçlendiricileri okyanusa düşürmek yerine yeniden kullanarak maliyetleri düşürme yolunda ilerlediğini gösteriyor.
ABD Başkanı Donald Trump'ın ikinci Beyaz Saraz döneminde, yönetimin NASA'yı Çin ile olan rekabette Ay görevlerinde ilerlemeyi hızlandırması yönünde baskı yaptığı görülüyor. Havacılık ve uzay alanında üst düzey bir yönetici, bu fırlatmanın şirketin ilerlemesinin bir göstergesi olacağını ve yakın vadeli Ay keşiflerinde artan rolleri olup olamayacağını gösterebileceğini belirtti.
