İsrail'de bulunan antik Armegedon şehri yakınlarında yapılan kazılarda, 3.300 yıllık Kenanlı bir "çay seti", oyuncak ev boyutunda bir tapınak ve dünyanın bilinen en eski şarap preslerinden biri ortaya çıkarıldı.
Koç başı şeklinde tasarlanmış çaydanlığı ve küçük birkaç kaseyi içeren çay seti, Geç Tunç Çağı'nda toprağa gömülmüş halde bulundu. Çaydanlığın ağız kısmına işlenen koç başı, sıvının ağzından dökülmesi için ileri doğru eğimli bir şekilde tasarlanmış.
Araştırmacılara göre, bu kap muhtemelen süt, yağ, şarap veya başka bir içecek gibi değerli bir sıvıyı dökmek amacıyla kullanılıyordu. Sıvı, doğrudan ağız kısmından içilebiliyor, küçük bir kaba aktarılarak tüketilebiliyor veya kutsal/dini amaçlı adak olarak sunulabiliyordu.
Kenan topraklarında koyun, eşek ve keçi gibi hayvanlar büyük değer taşıyordu. Eldeki kanıtlar, Mısır'ın Eski Krallığı döneminde (yaklaşık MÖ 2649-2150) bu hayvanlardan bazılarının Mısır'da yetiştirilip Kenan'a ithal edildiğini, hatta bazılarının kurban amacıyla kullanıldığını gösteriyor.
Kenanlıların, çaydanlığı ve kaseleri muhtemelen ritüel adakları olarak gömdükleri düşünülüyor. Arkeologlar, çay setini, Jezreel Vadisi'ndeki yol yapım çalışmaları öncesinde, Armegedon olarak da bilinen Megiddo yakınlarında buldular.
Kazılarda, depolama küpleri ve Kıbrıs'tan ithal edilmiş sürahiler gibi başka Kenanlı dini adakları da küçük çukurlarda bulundu. Bu eserlerin, şehre veya yakındaki Kenanlı tapınağına giremeyen çiftçiler gibi yerel halk tarafından gömülmüş olması muhtemel. Bu kişiler, adaklarını ve muhtemelen tarım ürünlerini, açık hava sunağı olarak hizmet vermiş olabilecek bir kaya çıkıntısına gömmeyi tercih etmiş olabilirler.
Seramikten yapılmış gömülü mini tapınak da 3.300 yıllık. Bu bulgu, o dönemdeki gerçek tapınakların nasıl görünebileceğine dair ipuçları sunuyor.
Megiddo'da yaklaşık MÖ 7000'den beri yerleşim olduğu biliniyor. Yıllar içinde birçok savaşın yaşandığı bu bölge, Vahiy Kitabı'nda "Armegedon" olarak anılıyor ve dünyanın sonundaki nihai savaşın burada gerçekleşeceği öngörülüyor.
Yapılan kazılar, Megiddo'dan iki farklı döneme ait eserler ortaya çıkardı: yaklaşık 5.000 yıl öncesine, Erken Tunç Çağı'na (Erken Kenan Dönemi) ait eserler ve çay seti gibi yaklaşık 3.300 yıl öncesine, Geç Tunç Çağı'na (Geç Kenan Dönemi) ait eserler.
Megiddo'da bir yüzyılı aşkın süredir kazı çalışmaları yapılmasına rağmen, yeni bulgular, antik şehir ve çevresindeki faaliyetlerin yanı sıra şehir dışındaki yaşam hakkında da yeni bilgiler sunuyor.
Ekip, 5.000 yıl öncesine ait, küçük, kayaya oyulmuş bir şarap üretim presi buldu. Bu pres, dünyanın bu türden en eski örneklerinden biri olma özelliği taşıyor. Kayaya oyulmuş presin, üzümlerin ezildiği eğimli bir yüzeyi ve bir toplama teknesine giden bir yapısı bulunuyor.
Bu şarap presinin, kentleşmenin ilk kez bölgede yaşandığı bu kadar erken bir dönemden bilinen çok az sayıdaki örnekten biri olduğu belirtiliyor. Bu keşif, 5.000 yıl önce bölgede şarap üretimi yapıldığına dair kesin kanıtlar sunuyor.
Şarap presinin etrafında birçok konut binasının da bulunması, presin o dönemdeki topluluk için önemli olduğunu gösteriyor.
