Günümüz dünyasında hareketsiz bir yaşam tarzı ne yazık ki yaygınlaşıyor ve bu durum birçok ciddi hastalığın riskini artırıyor. Bunların başında da kanser geliyor. Peki, bu tablo karşısında atılacak basit adımlar, kelimenin tam anlamıyla hayat kurtarabilir mi?
Son bilimsel çalışmalar, bu soruya 'evet' yanıtını veriyor. Düzenli fiziksel aktivitenin kanser riskini düşürebileceği yönündeki bulgular her geçen gün güçleniyor.
Birleşik Krallık'ta 85 binden fazla kişi üzerinde yapılan ve alanının önde gelen yayınlarından birinde yer bulan geniş kapsamlı bir araştırma, bu konuya ışık tutuyor. Katılımcıların günlük adım sayılarını ve hareket yoğunluklarını aktivite takip cihazlarıyla ölçen çalışma, ortalama altı yıl boyunca gözlemlenen sonuçları ortaya koydu.
Araştırmanın bulguları net: Her gün ne kadar çok adım atarsanız, 13 farklı kanser türüne yakalanma riskiniz o kadar azalıyor. Üstelik bu fayda, adımların ne kadar hızlı atıldığından bağımsız olarak gözlemlendi.
Faydalar günde yaklaşık 5 bin adımda kendini göstermeye başlıyor. 5 bin adımın altında kalan günlük hareketlilikte anlamlı bir koruyucu etki saptanmadı.
Günde 7 bin adıma ulaşanlarda kanser geliştirme riski %11 oranında azalırken, bu sayı 9 bine çıktığında riskteki düşüş %16'ya ulaştı. 9 bin adımın üzerindeki fayda ise sınırlı kaldı ve kadınlar ile erkekler arasında küçük farklılıklar gösterdi.
Bu bulgular, genel sağlık için sıkça önerilen günde 10 bin adım hedefinin, potansiyel olarak kanserden korunmada da etkili olabileceği fikrini destekliyor.
Araştırmacılar, demografik özellikler, vücut kitle indeksi ve sigara kullanımı gibi diğer yaşam tarzı faktörlerini de hesaba kattığında sonuçların değişmediğini gördüler. Bu da riskteki azalmanın gerçekten de atılan günlük adım sayısıyla ilişkili olduğunu gösteriyor.
Çalışmada adım yoğunluğu, yani yürüme hızı da analiz edildi. Başlangıçta daha hızlı yürümenin daha düşük kanser riskiyle bağlantılı olduğu görüldü. Ancak toplam fiziksel aktivite düzeyi dikkate alındığında, yürüme hızının istatistiksel olarak anlamlı bir fark yaratmadığı ortaya çıktı. Yani önemli olan, ne kadar tempolu yürüdüğünüzden ziyade, toplamda ne kadar yürüdüğünüz.
Benzer şekilde, oturma süresini hafif veya orta düzeyde aktivite ile değiştirmek kanser riskini düşürdü. Ancak hafif aktiviteyi orta düzey aktivite ile değiştirmek ek bir fayda sağlamadı. Bu da gösteriyor ki, herhangi bir tempoda olsa bile daha fazla hareket etmek en önemli etken.
Araştırma, mide, mesane, karaciğer, rahim (endometrium), akciğer, baş ve boyun kanserleri başta olmak üzere 13 farklı kanser türü için bu ilişkiyi inceledi. Çalışma süresi boyunca katılımcıların yaklaşık %3'ünde bu kanser türlerinden biri gelişti.
Daha önceki çalışmalar genellikle katılımcıların kendi bildirdiği aktivite günlüklerine dayanıyordu ki bu da hafıza veya yanlış değerlendirme nedeniyle güvenilir olmayabiliyor. Bu çalışmanın öne çıkan yönü ise giyilebilir cihazlar kullanarak hareketliliği daha doğru bir şekilde ölçmesi oldu.
Ayrıca çalışma, sadece yoğun egzersize odaklanmamasıyla da dikkat çekiyor. Birçok geçmiş çalışma yoğun antrenmanların kanser riskini azaltabildiğini göstermiştir, ancak herkes bu tür aktivitelere katılma imkanına veya isteğine sahip olmayabilir. Bu yeni araştırma, yürüme gibi hafif aktivitelerin bile fark yaratabildiğini göstererek, kanserden korunmayı daha geniş bir kitle için erişilebilir hale getiriyor.
Günde sadece birkaç kilometre yürümek (yaklaşık 4 bin adım veya 40 dakikalık hafif yürüyüş), uzun vadeli sağlığınız üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Üstelik bunu tek seferde yapmak zorunda değilsiniz. Gün içine yayarak adımlarınızı artırabilirsiniz: Asansör yerine merdivenleri kullanın, öğle arasında kısa bir yürüyüş yapın, telefon görüşmelerini ayakta veya yürüyerek yapın, gideceğiniz yere biraz daha uzağa park edin.
Özellikle orta yaşlarda günlük rutininize daha fazla adım eklemek, bazı kanser türlerine yakalanma riskinizi azaltmanın en basit yollarından biri olabilir.
Elbette, fiziksel aktivite ile kanser arasındaki ilişki karmaşıktır. Yürüyüşün neden yardımcı olduğunu ve hareketin kanserden korunma stratejilerinin düzenli bir parçası haline nasıl getirilebileceğini daha iyi anlamak için, özellikle belirli kanser türlerine odaklanan daha uzun vadeli araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Ancak şimdilik mesaj açık: Daha az oturun, daha çok hareket edin. Adımlarınızla daha sağlıklı bir yaşama doğru yürüyebilirsiniz.
