Gökbilimciler, daha önce hiç görülmemiş tuhaf ve uzun süreli bir kozmik patlama tespit ederek büyük bir gizemle karşı karşıya kaldı.
Evrendeki en güçlü patlamalar olarak bilinen gama ışını patlamaları (GRB'ler), genellikle milisaniyelerden dakikalara kadar sürer. Ancak bu olay, Temmuz ayında neredeyse tam bir gün boyunca devam eden tekrarlanan yüksek enerjili radyasyon patlamaları serisi olarak gözlemlendi.
Bilim insanları, Samanyolu'nun dışında meydana gelen ve GRB 250702BDE olarak adlandırılan bu olayın rekor kıran süresini açıklamakta zorlanıyor. Gama ışını patlamaları genellikle dev bir yıldızın ölümüyle ilişkilendirilir ve genellikle tek seferlik olaylardır. Ancak bu olay, 50 yıllık gama ışını patlaması gözlemleri tarihinde benzeri görülmemiş bir durum teşkil ediyor.
Bu patlamaların tekrarlanan güçlü aktivite göstermesi ve hatta periyodik görünmesi bilim insanlarını şaşkına çevirmiş durumda.
Olay ilk olarak 2 Temmuz'da NASA'nın Fermi Gama Işını Uzay Teleskobu tarafından kaydedildi. Daha sonra araştırmacılar, Çin Bilimler Akademisi ve Avrupalı ortaklarının işlettiği bir X-ışını uzay teleskobu olan Einstein Probe'un, bir gün öncesinde, yani 1 Temmuz'da da bu kaynaktan aktivite tespit ettiğini ortaya çıkardı.
Bu patlamayı daha yakından incelemek için Avrupa Güney Gözlemevi'ndeki (ESO) bir ekip, Şili'nin Atacama çölünde bulunan en gelişmiş optik teleskoplardan biri olan Very Large Telescope'u kullandı. Başlangıçta galaksimiz içinde meydana geldiği düşünülen bu garip sinyalin, Very Large Telescope gözlemleriyle galaksimiz dışından geldiği anlaşıldı. Bu gözlem daha sonra Hubble Uzay Teleskobu tarafından da doğrulandı.
Çalışma yazarları, bu eşi benzeri görülmemiş tekrarlayan patlamanın olası açıklamalarını araştırdı.
Bir ihtimale göre, eğer tipik GRB'lerde olduğu gibi Güneş'in yaklaşık 40 katı kütleye sahip devasa bir yıldız ölüyorsa, bu özel bir ölüm şekli olmalı ve merkeze sürekli enerji sağlamaya devam eden bir madde kalmış olmalı.
Başka bir olası açıklama ise, radyasyon patlamalarının, bir beyaz cüce yıldızın bir kara delik tarafından parçalanmasıyla ortaya çıkan bir gelgit bozunma olayı (TDE) sırasında yayıldığı yönünde. Ancak bu devam eden patlamayı açıklamak için, bu sıradan bir kara delik olamazdı.
Bilim insanlarına göre, bu patlamanın özelliklerini açıklamak için sıradışı bir yıldızın daha da sıradışı bir kara delik tarafından yok edilmesi gerekirdi. Bu, uzun süredir aranan 'orta kütleli kara delik' olabilir. Her iki seçenek de ilk kez yaşanacağı için bu olay son derece benzersiz hale geliyor.
Orta kütleli kara delikler, yıldız kütleli kara deliklerden (büyük yıldızların kendi içine çökmesiyle oluşan) daha büyük, ancak çoğu galaksinin merkezindeki süper kütleli kara deliklerden daha küçüktür. Gökbilimciler, yıldız kütleli kara deliklerin zamanla çarpışıp birleşerek orta kütleli kara delikler oluşturmasını beklese de, bu kara delikleri bulmak oldukça zorlu bir süreç.
Yeni çalışmanın arkasındaki ekip, patlamanın sonrasını izlemeye ve nedenini anlamaya çalışıyor. Bir sonraki adım, patlamanın kesin konumunu belirlemek olacak. Bu, araştırmacıların ne kadar enerji ürettiğini ölçmelerine yardımcı olacak.
Bilim insanları, bu olayın ne tarafından üretildiğinden veya bunu gerçekten öğrenip öğrenemeyeceklerinden henüz emin değil. Ancak bu araştırma ile bu son derece alışılmadık ve heyecan verici nesneyi anlama yolunda büyük bir adım attıklarını belirtiyorlar.
