Yeni bir araştırma, kan grubu ile özellikle 60 yaşından önce meydana gelen inme riski arasında şaşırtıcı bir bağlantı olduğunu ortaya koydu. Bu bulgu, genetik yapımızın sağlığımızı nasıl etkileyebileceğine dair anlayışımızı derinleştiriyor.
Muhtemelen A, B, AB ve O gibi temel kan gruplarını duymuşsunuzdur. Bunlar, kırmızı kan hücrelerimizin yüzeyinde bulunan çeşitli kimyasal işaretleyicileri, yani antijenleri ifade eder. Temel kan grupları içinde bile, ilgili genlerdeki mutasyonların neden olduğu ince farklılıklar bulunur.
Araştırmacılar, yaklaşık 17.000 inme hastası ve 600.000'e yakın sağlıklı kontrol grubunu içeren 48 farklı genetik çalışmanın verilerini analiz etti. Katılımcıların tamamı 18 ile 59 yaş arasındaydı.
Bulgular, özellikle A1 kan alt grubu ile erken başlangıçlı inme riski arasında net bir ilişki olduğunu gösterdi. Genom çapında yapılan bir tarama, erken inme riskiyle güçlü şekilde ilişkili iki konum belirledi. Bunlardan biri, kan tipi genlerinin bulunduğu bölgeyle çakışıyordu.
Kan tipi genlerinin spesifik varyasyonları üzerinde yapılan ikinci bir analiz, genetik yapısı A grubunun bir varyasyonunu kodlayan kişilerin, diğer kan gruplarından olan nüfusa kıyasla 60 yaşından önce inme geçirme olasılığının %16 daha yüksek olduğunu buldu. O1 grubunun genine sahip kişilerde ise risk %12 daha düşüktü.
Ancak araştırmacılar, A kan grubuna sahip kişilerdeki ek inme riskinin küçük olduğunu ve bu grubun ekstra dikkatli olması veya özel taramalara tabi tutulması gerekmediğini vurguladı.
Araştırmacılar, A kan grubunun neden daha yüksek risk taşıdığını tam olarak bilmediklerini, ancak bunun pıhtılaşma faktörleri, damar iç yüzeyini kaplayan hücreler veya kan pıhtısı oluşumunda rol oynayan diğer dolaşımdaki proteinlerle ilgili olabileceğini düşündüklerini belirtti. Bu bulgular endişe verici görünse de, sonuçları doğru bağlama oturtmak önemlidir. İnme riski, yaşla birlikte artar ve çoğu inme vakası ileri yaşlarda meydana gelir.
Çalışmanın bir diğer önemli bulgusu, 60 yaşından önce inme geçirenlerle 60 yaşından sonra inme geçirenlerin karşılaştırılmasından elde edildi. Bu analiz için 60 yaş üstü yaklaşık 9.300 inme hastası ve 25.000'e yakın kontrol grubunun verileri kullanıldı. 60 yaş üstü veriler incelendiğinde, A kan grubundaki artış gösteren inme riskinin bu yaş grubunda anlamlı hale gelmediği görüldü. Bu durum, genç yaşta meydana gelen inmelerin mekanizmasının ileri yaşta görülenlerden farklı olabileceğini düşündürüyor. Yazarlar, gençlerdeki inmelerin genellikle damarlarda yağ birikmesi (ateroskleroz) yerine, pıhtı oluşumuyla ilgili faktörlerden kaynaklanma olasılığının daha yüksek olduğunu belirtti.
Çalışma ayrıca, B kan grubuna sahip kişilerin, yaşlarına bakılmaksızın, inme geçirme olasılığının diğerlerine göre yaklaşık %11 daha yüksek olduğunu buldu. Önceki araştırmalar da, kan tipini belirleyen genetik bölgenin (ABO lokusu), kan akışını kısıtlayan koroner arter kireçlenmesi ve toplardamarlarda kan pıhtısı oluşumu (venöz tromboz) ile ilişkili olduğunu göstermişti.
Katılımcıların farklı coğrafyalardan (Kuzey Amerika, Avrupa, Japonya, Pakistan ve Avustralya) gelmesi ancak Avrupa dışı kökene sahip katılımcıların daha az temsil edilmesi, çalışmanın bir sınırlılığı olarak belirtildi. Bulguların tam anlamını anlamak için daha fazla çeşitliliğe sahip örneklemlerle ek çalışmalar yapılması gerektiği vurgulandı.
Sonuç olarak, A kan grubu ile erken yaş inme riski arasında bir bağlantı bulunsa da, bu risk artışının nispeten küçük olduğu ve panik yapmaya gerek olmadığı araştırmacılar tarafından yinelendi.
