Bilim insanları, Ozempic gibi ilaçlara benzer şekilde kan şekeri seviyelerini ve şeker isteğini doğal yollarla düzenlemenin bir yolunu bulmuş olabilir. Fareler ve insanlar üzerinde yapılan araştırmalarda, bu doğal sürecin anahtarının bir bağırsak mikrobiyotu ve sindirim sırasında ürettiği metabolitler olduğu ortaya çıktı.
Çin'deki Jiangnan Üniversitesi'nden bir araştırmacı ekibinin öncülük ettiği çalışmada, diyabetli farelerde bu bağırsak mikrobiyotunun bolluğunu artırarak, "glukagon benzeri peptid-1'in (GLP-1) salgılanmasını organize edebildikleri" gösterildi.
GLP-1, vücut tarafından doğal olarak üretilen ve kan şekeri seviyelerini ile tokluk hissini düzenlemeye yardımcı olan bir hormondur. GLP-1 salgılanması belirli yiyecekler ve bağırsak mikrobiyotası tarafından uyarılır ve etki mekanizması Ozempic'in etken maddesi olan semaglutid gibi ilaçlarla taklit edilir.
Tip 2 diyabet hastalarında genellikle GLP-1 fonksiyonu bozulmuş olup, bu da kan şekeri kontrolünde sorunlara yol açar. Bu nedenle Ozempic ve diğer GLP-1 agonistleri tedavi olarak kullanılır.
Bu ilaçlar vücuttaki doğal süreçleri taklit eder ve çok etkili oldukları kanıtlansa da, bazı araştırmacılar vücudun daha fazla GLP-1'i kendi başına üretmesini sağlamanın yollarını aramaktadır.
Yazarların belirttiğine göre, "Bağırsaklarımızdan gelen ve diyet tercihlerini ileten önemli bir organ olan bağırsaktan gönderilen sinyallerden beslenme bileşenlerine olan isteklerimizin kaynaklandığı giderek artan bir araştırma kümesi ortaya koymuştur." Bununla birlikte, bağırsak mikroçevresindeki hangi genlerin, bağırsak florasının ve metabolitlerin şeker tercihinin düzenlenmesinde rol oynadığı şu anda belirsizliğini koruyor.
Yeni araştırma, Bacteroides vulgatus gibi bağırsak mikrobiyotlarının ve metabolitlerinin bir kişinin tatlıya olan düşkünlüğünü şekillendirmede yardımcı olabileceğini öne sürüyor.
Deneylerde, fareler Ffar4 adlı bir bağırsak proteinini üretemezse, araştırmacılar B. vulgatus bağırsak kolonilerinin küçüldüğünü buldu. Bu durum, şeker isteğiyle ilişkili olan FGF21 adlı bir hormonun salınımını azalttı.
GLP-1 agonistleri alan farelerde yapılan çalışmalarda, ilaçların FGF21'i uyardığı bulunmuştur.
Bu arada, insanlarda yapılan bazı çalışmalar, FGF21 hormonu için genetik varyantlara sahip olanların tatlı gıdaların üst düzey tüketicisi olma olasılığının yaklaşık yüzde 20 daha fazla olduğunu göstermektedir.
Tip 2 diyabeti olan 60 katılımcı ve 24 sağlıklı kontrol grubunun kan analizinde, Çinli araştırmacılar FGF21 üretimini azaltan Ffar4 mutasyonlarının şeker tercihiyle ilişkili olduğunu ve bunun diyabetin gelişimine önemli bir katkı sağlayabileceğini belirledi.
Dahası, bağırsak mikrobiyotası bu sürecin önemli bir aracısı olabilir.
Araştırma ekibi, farelere B. vulgatus'un bir metaboliti verildiğinde GLP-1 salgılanmasının arttığını ve bunun da FGF21 salgılanmasını tetiklediğini keşfetti.
Bu kombinasyon, farelerde daha iyi kan şekeri kontrolü ve daha az şeker isteği anlamına geliyordu.
Aynı durumun insanlarda da geçerli olup olmayacağı henüz görülmedi, ancak yazarlar çalışmalarının "diyabet önleme için bir strateji sunduğunu" iddia ediyorlar.
Çalışma, Nature Microbiology'de yayımlandı.
