Bilim insanları, uyku kalitesi ile sağlık, psikoloji ve yaşam tarzı sonuçları arasında bağlantı kuran beş farklı uyku profili belirledi. Hepimizin sıkça yaptığı bir eylem olmasına rağmen, uykunun bilimi hala tam olarak aydınlatılmış değil.
Yeni çalışma için araştırmacılar, uyku kalitesinin çeşitli sonuçlarla nasıl ilişkili olduğunu inceledi. İnsan Bağlantı Projesi'nden elde edilen ve beyin görüntüleme verilerinin yanı sıra hastadan alınan uyku, sağlık ve yaşam tarzı özelliklerini içeren 770 sağlıklı genç yetişkinin bilgileri analiz edildi. Bu verilerle ekip, beyin ağı organizasyonunda benzersiz desenler gösteren beş farklı uyku-biyopsikososyal profil tanımladı.
İlk profil, kötü uyku kalitesini olumsuz ruh sağlığı sonuçlarıyla ilişkilendiriyor. Bu profile uyan hastalar, özellikle gece uykuya dalmakta zorlanma ve genel olarak uykularından memnuniyetsizlik gibi çeşitli uyku sorunları gösterdiler. Depresyon, anksiyete, stres, korku ve öfke sorunlarında yüksek oranlar bildirdiler.
İkinci profildeki bireylerde belirgin uyku sorunları yoktu, ancak yine de daha yüksek DEHB, öfke, stres, korku ve üzüntü ile daha düşük vicdanlılık gibi ruh sağlığı sorunları yaşıyorlardı. Bu gruptaki hastalar için sorunların muhtemelen başka nedenlerden kaynaklandığı düşünülüyor.
Üçüncü profil büyük ölçüde uyku ilacı kullanımıyla tanımlandı. Bu gruptaki kişiler daha yüksek vicdanlılık gösterdiler ve arkadaşlıklarında ve duygusal destek ağlarında daha fazla memnuniyet bildirdiler. Ancak, görsel epizodik hafıza, akıcı zeka ve uzamsal oryantasyon gibi bilişsel sorunlarda da artış gözlendi.
Dördüncü profil büyük ölçüde uyku süresiyle ilişkilendirildi. Daha az dinlenme süresi, daha agresif davranışlarla ve duygusal işlemleme, dil ve akıcı zeka ile ilgili zorluklarla bağlantılıydı.
Son olarak, beşinci profil çoğunlukla uyku bozukluklarından, gece sık sık uyanmaktan kaynaklanıyordu. Bu hastalar ayrıca agresif davranışlar ve dördüncü profille benzer bilişsel sorunlar sergilediler, ancak aynı zamanda düşünce sorunları, anksiyete, yüksek tansiyon, sigara içme ve alkol bağımlılığı belirtileri gösterme olasılıkları daha yüksekti.
Bir üniversitede nörobilimci olan Aurore Perrault, "Farklı uyku profilleri, MRI ile ölçülen benzersiz beyin fonksiyonu desenleriyle de desteklendi. Bu da uyku deneyimlerinin sadece sağlık ve davranışa değil, aynı zamanda beynin bağlantılarına ve aktivitesine de yansıdığını gösteriyor" dedi.
Uyku üzerinde kapsamlı çalışmalar yapılmış olsa da, çoğu çalışma tekil faktörleri izole bir şekilde ele alarak tekil sonuçlarla ilişkilendiriyor. Ekip, daha geniş bir ilişki yelpazesini inceleyerek ve beş profilden hangisinin her hastayı en iyi tanımladığını anlayarak, doktorların uyku bozukluklarını ve ilgili sağlık sorunlarını daha iyi teşhis ve tedavi edebileceğini umuyor.
Sonuçta, araştırmalar sürekli olarak uykunun sağlığımızla olan yeni bağlantılarını ortaya koyuyor. Çok az uyku çeşitli şekillerde sağlıksızdır, ancak çok fazla uyku da öyle. Bununla birlikte, saatler tek başına iyi bir ölçüt değildir: bazı insanlar doğal olarak diğerlerinden daha fazla veya daha az uykuya ihtiyaç duyar. Bunun yerine, önemli olan uyku kalitesidir ve bu, nasıl, nerede, kiminle ve ne zaman uyuduğunuz gibi çeşitli yollarla etkilenir.
Bu durum, gece uykusuz kalmanıza neden olacak kadar çok şeyi akla getiriyor. Yeni çalışma, PLOS Biology dergisinde yayınlandı.
