Bilim insanları için vahşi doğada köpekbalıklarının çiftleştiğine tanık olmak nadir bir olayken, üç leopar köpekbalığının –iki erkek ve bir dişi– bu şekilde bir araya gelmesini kaydetmek ise olağanüstü bir durum. Özellikle nesli tükenme tehlikesi altında olan bu tür için bu gözlem, daha önce belgelenmemiş bir anı ölümsüzleştirdi. Deniz biyologları, bu çiftleşme anını Journal of Ethology'de yayımlanan bir makalede ayrıntılı bir şekilde paylaştı.
Leopar köpekbalıklarının çiftleşme davranışları hakkında bilgi sahibi olunsa da, bu bilgiler genellikle laboratuvar ortamında yapılan gözlemlerden elde ediliyordu. Vahşi doğada bu davranışın nasıl gerçekleştiği ise uzun süredir bir soru işaretiydi. Ancak bu yeni keşif, bu soruyu yanıtladı.
Avustralya'daki Sunshine Coast Üniversitesi'nden bir araştırmacı, Yeni Kaledonya kıyılarında köpekbalıklarını izlerken bu nadir ana tanık oldu. Günlük dalışları sırasında daha önce leopar köpekbalıklarının çiftleşme davranışlarının bazı kısımlarını görmüş olsa da, tüm süreci ilk kez gözlemledi. Kumun üzerinde iki erkeğin dişiyi göğüs yüzgeçlerinden tuttuğunu gördüğünde, bunun çiftleşme öncesi davranışlar olduğunu anladı.
Araştırmacı, rahatsız etmemek için teknesini uzaklaştırmasını istedi ve deniz tabanında neredeyse hareketsiz duran köpekbalıklarını izlemeye başladı. Bir saat süren bekleyişin ardından köpekbalıkları hareketlenmeye başladı. Çiftleşme, iki erkeğin sırayla dişiye yaklaştığı ve bu sürecin oldukça hızlı gerçekleştiği görüldü. İlk erkeğin bu eylemi 63 saniye, ikincisinin ise 47 saniye sürdü. Sonrasında erkekler enerji kaybedip hareketsiz kalırken, dişi aktif bir şekilde uzaklaştı.
Üç Köpekbalığı, İki Kamera
Araştırmacı, olay anını kaydetmek için iki adet kamera kullandı. Pil ömrü konusundaki belirsizlikler nedeniyle kayıtta iki kesinti yaşandı; birinde pil uyarısı alıp kamerayı değiştirmek zorunda kaldı, diğerinde ise pilini korumak için kaydı durdurdu. Yaklaşık 55 dakika süren beklemenin ardından, araştırmacı bu kritik anları yakalamayı başardı ve teknedeki ekibi büyük bir sevinçle bu bilimsel başarıyı kutladı.
Yaklaşık bir saat süren çiftleşme öncesi aşamanın ardından, dişi bir erkekle hareket etmeye başladı. Birkaç dakika sonra ilk erkek, sperm aktarımına yarayan ‘claspers’ adı verilen modifiye pelvik yüzgeçlerini dişinin kloakına soktu. İlk erkek tamamladıktan sonra hareketsiz kalırken, ikinci erkek dişi köpebalığını diğer tarafından tuttu. Ardından ikinci erkek de çiftleşme eylemini gerçekleştirdi ve her iki erkek de kısa süre sonra uzaklaştı.
Bu gözlem, leopar köpekbalıklarının bu bölgeyi çiftleşme alanı olarak kullandığına dair önemli bir gösterge niteliğinde. Bu durum, gelecekte daha iyi koruma stratejilerinin geliştirilmesine ve hatta nesli tükenme tehlikesi altındaki leopar köpekbalıklarının yeniden doğaya kazandırılması için yapay döllenme çalışmalarına olanak sağlayabilir. Araştırmacılardan biri, iki erkeğin sırayla katıldığı bu durumun şaşırtıcı ve büyüleyici olduğunu belirterek, genetik çeşitlilik açısından dişilerin her yıl bıraktığı yumurtalardan kaç babanın katkıda bulunduğunu öğrenmenin önemine dikkat çekti.
