Yeni bir araştırma, beynin kendi içinde senkronize çalışmasının, zeka seviyesiyle doğrudan ilişkili olabileceğini ortaya koydu. Daha zeki insanların beyinlerinin, zorlayıcı görevler sırasında belirli bir 'gizli ritim' içinde daha uyumlu çalıştığı belirlendi.
Beyin, özellikle yüksek bilişsel yük gerektiren görevleri yerine getirirken, farklı bölgelerini senkronize ederek birlikte çalışır. Bu senkronizasyon, teta bağlantısı (theta connectivity) olarak adlandırılır. Yeni yapılan kapsamlı bir çalışmada, teta bağlantısının yalnızca duruma hızla adapte olabilen oldukça esnek bir yapı sergilemediği, aynı zamanda beynin bu koordinasyon yeteneğinin bilişsel yetenekle güçlü bir şekilde ilişkili olduğu bulundu.
Araştırmacılar, beynin ön orta bölgesindeki (midfrontal) spesifik sinyallerin, özellikle muhakeme gerektiren zorlu aşamalarda, daha yüksek bilişsel yeteneğe sahip kişilerde daha iyi senkronize olduğunu belirtiyor.
4 ila 8 Hertz arasındaki yavaş dalgaların beyin bölgeleri arasındaki senkronize aktivitesi olan teta bağlantısı, beynin zihinsel yük altında kendini toparlama yeteneğiyle bağlantılıdır. Artan kanıtlar, bunun bilişsel fonksiyonda önemli bir rol oynadığını ve hatta potansiyel bir teşhis aracı olarak umut vaat edebileceğini gösteriyor.
Bu çalışma, beynin görevlere ve bağlamlara göre düşünce, davranış ve duyguları adapte etme ve ayarlama yeteneği olan bilişsel kontrolün bir göstergesi olarak teta bağlantısını incelemeyi amaçladı.
Araştırmacılar, yaşları 18 ila 60 arasında değişen 148 kişiyi çalışmaya dahil etti. Katılımcılara hafıza ve zeka seviyelerini değerlendirmek için testler uygulandı. Ardından, her katılımcıya non-invaziv elektroensefalografi (EEG) başlığı takılarak beyin aktiviteleri kaydedildi. Katılımcılardan, değişen kurallara sahip üç zihinsel olarak zorlayıcı görevi tamamlamaları istendi.
Görevler tek başına çok zor olmasa da, araştırmacılar katılımcıların değişen kural setine ne kadar hızlı adapte olduklarını ve bunun teta beyin dalgalarında tespit edilip edilemediğini değerlendirmek istedi.
Araştırmacıların sürprizi şu oldu: Sadece beynin görevlerdeki hızlı değişikliklere gerçek zamanlı olarak koordine olduğunu görmekle kalmadılar, aynı zamanda zeka ve hafıza testlerinde daha iyi performans gösteren katılımcıların, bu görevler sırasında daha güçlü teta bağlantısı sergilediğini gözlemlediler.
Daha güçlü ön orta teta bağlantısına sahip kişilerin, çalıştıkları sırada telefonlarının çalması ya da kalabalık bir tren istasyonunda kitap okumak istemeleri gibi dikkat dağıtıcı unsurları daha iyi dışarıda tutma ve odaklanmayı sürdürme konusunda genellikle daha iyi oldukları belirtiliyor. Araştırmacılar, bu ilişkinin beklediklerinden çok daha net olduğunu ifade ediyor.
Daha yüksek bilişsel performansın anahtarlarından birinin sürekli dikkat değil, durumlara hızla uyum sağlayarak görevler arasında anında geçiş yapabilme yeteneği olduğunu buldular. Beynin ön orta bölgesi, sadece görevlere hazırlanmakla kalmayıp kararları yürütmek için diğer beyin bölgeleriyle birlikte çalışıyor.
Araştırmacılar, bilişsel yeteneklerle ilişkili olanın, görev setinin yeniden yapılandırılması sırasındaki değil, yanıtla ilişkili süreçler sırasındaki teta bağlantısı olduğunu belirtiyor. Bu bulguların, zekanın teorik modellerini önemli ölçüde ilerlettiği ve bilişsel kontrolün belirli yönlerinin bilişsel yeteneklerdeki kritik rolünü vurguladığı ifade ediliyor.
Bu bulgular, beyin koordinasyonunun bilişte oynadığı rolü anlamamıza yardımcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda beyin araştırmaları için yeni yollar açabilir ve hatta bir gün yeni teşhis tekniklerine bilgi sağlayabilir. Potansiyel uygulamaların (beyin tabanlı eğitim araçları veya teşhisler) hala uzakta olduğu ancak bu çalışmanın, zekanın sinirsel düzeyde nasıl işlediğini anlamak için önemli bir temel oluşturduğu vurgulanıyor.
Çalışma, saygın bir bilimsel dergide yayınlanmıştır.
