Dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen, ancak çoğunun farkında bile olmadığı yaygın bir parazit, beyinlerimizde sessizce yaşayabiliyor. Bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde ciddi sorunlara yol açabilen bu parazitle mücadelede umut vadeden yeni bir keşif yapıldı.
Bilim insanları, Toxoplasma gondii adlı parazitin yaşam döngüsündeki kritik bir noktayı hedef alarak onu etkisiz hale getirmeyi başardı. Parazitin ana konağı kediler olsa da, sıcakkanlı birçok canlıya bulaşabilen T. gondii, genellikle belirti vermeden ilerliyor. Ancak kanser, HIV gibi bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde veya hamilelik sırasında fetüse bulaştığında ciddi hastalıklara (toksoplazmozis) ve gelişimsel sorunlara neden olabiliyor.
Mevcut tedavi yöntemleri, parazitin insan vücudundaki benzer mekanizmalara etki etmesi nedeniyle yan etki riski taşıyor ve genellikle enfeksiyonun hayati tehlike oluşturduğu durumlarda tercih ediliyor.
Ancak yapılan son araştırmalar, parazitin içindeki tek bir proteini devre dışı bırakmanın onu öldürebileceğini gösteriyor. Toxoplasma gondii'nin konakçıya tutunma, çoğalma ve yayılma yetenekleri için hayati önem taşıyan TgAP2X-7 adlı bu proteinin, bitkilerin büyümesini düzenleyen bir hormon olan oksin ile etkileşime girmesi sağlanarak genetik olarak modifiye edildi. Oksin eklendiğinde, TgAP2X-7 proteinleri hızla bozunuyor.
Deneylerde, bu kilit proteinden mahrum bırakılan parazitlerin plak oluşturamadığı ve konağa sızma yeteneklerinin önemli ölçüde azaldığı gözlemlendi. Normalde laboratuvar ortamında insan hücrelerine neredeyse yüzde 100 başarıyla sızabilen parazitlerin, bu protein olmadan başarı oranı yüzde 50'nin altına düştü. Ayrıca parazitlerin çoğalma yetenekleri de ciddi şekilde kısıtlandı.
Araştırmacılar, bu proteinin insan vücudunda bulunmaması nedeniyle, onu hedef alan tedavilerin hastalara zarar verme riskinin düşük olduğunu belirtiyor. Bu keşfin, Toxoplasma enfeksiyonlarının tedavisinde yeni terapötik stratejiler geliştirilmesi için önemli bir kapı araladığı düşünülüyor.
