Beton, modern dünyanın temel yapı malzemelerinden biri olsa da, zamanla çatlaklar oluşması kaçınılmazdır. Bu çatlaklar yapının ömrünü kısaltabilir ve dayanıklılığını azaltabilir.
Ancak bilim insanları bu soruna oldukça yenilikçi bir çözüm geliştirdi: Kendini onarabilen beton.
Daha önce bakteri tabanlı 'canlı beton' denemeleri yapılmıştı. Bu yöntemlerde, betondaki bakteriler çatlakları kapatmak için belirli maddeler üretiyordu. Ancak bu bakterilerin çalışması için dışarıdan sürekli besin takviyesi gerekiyordu.
Bir grup araştırmacı ise bu sorunu aşmak için doğadan ilham aldı ve 'sentetik liken' kullanarak kendini onarabilen bir beton türü geliştirdi.
Likenler aslında iki farklı canlının, yani bir mantar ve bir siyanobakteri (ya da alg) türünün ortak yaşamıdır. Araştırmacılar bu ortak yaşamı taklit ederek, havadaki karbondioksit ve nitrojeni bağlayabilen siyanobakteriler ile kalsiyumu çekip kalsiyum karbonat (yumurta kabuğu, deniz kabuğu gibi maddelerin temel bileşeni) üreten bir mantarı bir araya getirdi.
Bu 'sentetik liken' betondaki çatlakların içine yerleşerek kalsiyum karbonat biriktiriyor ve çatlağı adeta 'yapıştırarak' kendiliğinden onarıyor.
Bu yöntemin en büyük avantajı, bakteri tabanlı sistemlerin aksine herhangi bir dış besin takviyesine ihtiyaç duymaması. Likenler kendi kendine yetebiliyor.
Bu onarım mekanizması, kalsiyum karbonat çökeltisi oluşturarak çalışan antik Roma betonlarındaki doğal onarım süreciyle de benzerlik gösteriyor.
Araştırmacılar bu yeni 'yaşayan beton' türünün, özellikle altyapı ve binalarda kullanılan beton yapıların ömrünü önemli ölçüde uzatma potansiyeline sahip olduğunu belirtiyor. Gelecekte bu teknolojinin yaygınlaşması, daha dayanıklı ve uzun ömürlü yapılar inşa etmemizi sağlayabilir.
