Son yıllarda kilo verme alanında umut vadeden ilaçlar popülerlik kazanıyor. Bu ilaç sınıfına katılan yeni bir aday, faz 2 klinik denemelerinde dikkat çekici sonuçlar elde etti: Sadece ayda bir kez kullanılması yeterli oluyor.
Tam adı maridebart cafraglutide olan ve MariTide olarak bilinen bu ilaç, obezite tanısı konmuş 465 kişinin katıldığı testlerde, bir yıl sonunda katılımcıların vücut ağırlıklarının ortalama yüzde 12.3 ila 16.2'sini kaybetmesini sağladı. Aynı süre zarfında plasebo verilen katılımcılar ise sadece yüzde 2.5 kilo kaybetti.
Obezitenin yanı sıra tip 2 diyabet rahatsızlığı olan 127 kişilik ek bir grupta ise ortalama kilo kaybı bir yılda yüzde 8.4 ila 12.3 arasında değişirken, plasebo grubundaki kayıp sadece yüzde 1.7 oldu.
Çalışmayı yürüten biyofarmasötik şirketi Amgen ve çeşitli kurumlardan oluşan ekip, bu tedavinin, haftalık enjeksiyon gerektiren mevcut ilaçlara potansiyel bir alternatif sunduğunu belirtiyor. Ayda bir yapılan enjeksiyonların, hastaların tedaviye uyumunu kolaylaştırabileceği düşünülüyor.
MariTide, benzer ilaçlar gibi glukagon benzeri peptid-1 (GLP-1) reseptör agonistleri sınıfına ait. Bu, en basit haliyle beynin ve pankreasın GLP-1 reseptörlerini hedef alarak iştahı azaltması ve kan şekerini kontrol etmesi anlamına geliyor.
Ancak MariTide'ı farklı kılan bir özelliği var: Aynı zamanda glikoz bağımlı insülinotropik polipeptit (GIP) reseptörlerini de hedef alıyor. Bu reseptörler de insülin salınımı, yağ depolama, metabolizma ve iştah yönetiminde rol oynuyor. İlacın daha az sıklıkla uygulanabilmesinin sebeplerinden biri de bu çifte etki mekanizması olabilir.
Amgen'in araştırma ve geliştirme yöneticileri, 52 haftalık faz 2 çalışmasında MariTide'ın güçlü bir etkinlik gösterdiğini, kilo kaybının 52 haftada bir plato çizer hale gelmediğini, düşüş eğiliminin devam ettiğini ve kardiyometabolik risk faktörlerinde anlamlı iyileşmeler sağladığını belirtiyor.
Tedavinin yan etkileri de oldu. MariTide alan neredeyse tüm katılımcılar en az bir yan etki yaşadı. Bunların başında mide bulantısı, kusma ve ishal gibi sindirim sistemi sorunları geliyordu.
Bu yan etkilerin, katılımcılara ilacın tam dozuna aşamalı olarak başlandığında daha az şiddetli olduğu gözlemlendi. Gelecekte ilaca başlarken bu yöntemin izlenmesi faydalı olabilir.
Elbette, hala yapılması gereken çalışmalar var. Çok daha fazla katılımcıyla ve daha uzun bir süre boyunca yürütülecek faz 3 klinik denemeleri yolda.
Araştırmacılar, bir yıllık kullanımdan sonra bile MariTide'ın daha fazla kilo kaybına yol açabileceğini düşünüyor. Küresel obezite oranlarının arttığı ve bunun beraberinde getirdiği sağlık sorunları göz önüne alındığında, kilo kaybı için ek tedavi seçenekleri bulmak büyük önem taşıyor.
Çalışma, saygın bir tıp dergisinde yayınlandı.