Avustralya'da yürürlüğe giren yeni yasa, 16 yaşın altındaki kullanıcıların sosyal medya platformlarını kullanmasını yasaklayarak dünyanın en kısıtlayıcı çevrimiçi çocuk güvenliği yasalarından birini hayata geçiriyor. Meta, Snap ve TikTok gibi sosyal medya devleri, bu yasa kapsamında 10 Aralık'tan itibaren bir milyondan fazla genç kullanıcının hesabını kapatacak ve devre dışı bırakacak.
Yasağı ihlal eden platformlar, her bir ihlal için 32,5 milyon dolara kadar para cezasıyla karşı karşıya kalacak. Ancak, yaş doğrulama süreçlerinin tam anlamıyla işleyip işlemeyeceği ve yasanın uygulanmasındaki kritik noktaların hala netleştirilme aşamasında olduğu belirtiliyor.
Avustralya'nın eSafety düzenleyicisi tarafından yayınlanan sıkça sorulan sorular bölümünde, platformların 16 yaş altı tüm kullanıcıların hesaplarını tespit etmekle yükümlü olacağı ifade ediliyor. Bu yaş grubundaki kullanıcıların hesapları kapatılmadan önce verilerini kolayca indirebilmelerine olanak tanınması gerekecek.
Bazı platformlar, kullanıcıların yaşlarına ulaşana kadar verilerini saklayarak hesaplarını devre dışı bırakma seçeneği sunabilecek. Meta ve TikTok'un bu yolu izlemesi beklenirken, Avustralya düzenleyicisi bu seçeneğe güvenilmemesi konusunda uyardı.
Platformların, yaş engellerini aşmaya çalışan gençleri de tespit etmesi ve yeni hesap açmalarını engellemesi gerekecek. Ayrıca, yapay zeka ile kimlik taklit etme, yüz taramalarını yanıltma veya VPN kullanarak farklı ülkelere bağlanma gibi engelleme yöntemlerinin de önlenmesi bekleniyor.
Teknoloji şirketleri, Avustralya'nın sosyal medya yasağını "belirsiz", "sorunlu" ve "aceleye getirilmiş" olarak nitelendirerek eleştiriyor. Her platformun, aktif hesap süresi, gençlere yönelik içeriklerle etkileşim, 18 yaş altı görünen arkadaş sayısı veya profil fotoğraflarındaki görünümler gibi çeşitli sinyaller aracılığıyla yaş tespiti yapması bekleniyor. Düzenleyiciye göre, platformlar kullanıcıların seslerini analiz ederek de yaş tespiti yapabilecek.
Platformlar ayrıca kullanıcıların aktivitelerini analiz ederek yaşlarını belirleyebilir, bu kapsamda kullanıcıların ve arkadaşlarının kullandığı dilin seviyesi ve tarzı incelenebilir. Hatta şüpheli çocuk kullanıcının paylaşım yaptığı zamanın okul saatleriyle uyumlu olup olmadığı da tespit edilebilir.
Bu sinyallerin yaşları tam olarak belirlemesi beklenmese de, platformların yasaklı kullanıcıları engellemek için "makul adımlar" attığını göstermesi yeterli olacak. Yetkililer, engellemeleri aşma girişimlerini önlemek için "katmanlı" bir yaklaşım öneriyor.
Yaş Doğrulama Yöntemlerinin Mükemmel Olmayacağı Kabul Ediliyor
Yasa yürürlüğe girdiğinde, birçok genç tespit edilemeyebilir ve bazı yetişkin kullanıcılar ise yanlışlıkla yaş kısıtlamasına takılabilir. Avustralya düzenleyicisinin yaptırdığı bir çalışma, resmi kimlik belgeleri, ebeveyn onayı veya yüz yapısı, jestler ve davranışlara dayalı yaş belirleme teknolojileri dahil olmak üzere tüm yaş tespit yöntemlerinin "teknik olarak mümkün" olduğunu ancak hiçbir "tek, evrensel çözümün" tüm kullanım durumlarına uymayacağını ve hiçbir çözümün "tüm dağıtımlarda etkili olacağının garanti edilmediğini" ortaya koydu.
Özellikle yüz tarama teknolojilerinin 16 ile 17 yaş arasındakileri ayırt etmede daha yüksek bir hata oranına sahip olduğu belirtiliyor. Birçok platform, yaş doğrulamanın kusursuz olmayacağını kabul eden düzenleyiciye rağmen uygulama riskleri konusunda endişeli. Yasa, yetişkin kullanıcıların yanlışlıkla engellenmesini önlemek amacıyla, platformların kullanıcılara yaş kısıtlamasına itiraz etmeleri için basit bir yol sunmasını zorunlu kılıyor.
Avustralya ve Yeni Zelanda Meta Politika Direktörü Mia Garlick, genç hesaplarının kapatılmasının "önemli mühendislik ve yaş doğrulama zorlukları" yaratacağını belirtse de, şirketin yasaya uyacağını ve yürürlüğe girmesiyle birlikte 16 yaş altı tüm kullanıcıları kaldıracağını ifade etti.
Avustralya yasası, zararlı içeriğin ulaşılmaz kılınması ve sosyal medyadaki "baskıların" azaltılması yoluyla zararları azaltmayı amaçlıyor. Ancak uzmanlar, gençlerin yasaktan etkilenmeyen platformlarda da zararlı içeriğe erişebileceği ve yasanın gençlerin ekran süresini azaltacağına dair net bir kanıt olmadığı konusunda uyarıyor. Bunun yerine, eleştirmenler yasanın gençleri internetin daha karanlık köşelerine itebileceğinden ve bazı kullanıcılar (engelli gençler gibi) için bağlantı kurma aracı olan önemli bir aracı ortadan kaldırabileceğinden endişe ediyor. Bazı savunucular, engelli gençler için muafiyetlerin değerlendirilmesi çağrısında bulunurken, Avustralya düzenleyicisi yasayı, akranlarının sosyal medyaya erişimi olmayacağı için "hiçbir 16 yaş altının 'kaçırıyormuş' gibi hissetmemesi" gerektiğini belirterek, tüm küçüklerin sosyal medya kullanımının gerekli bir "gecikmesi" olarak savunuyor.
YouTube Avustralya sözcüsü Rachel Lord, "mevzuatın uygulanmasının son derece zor olacağını ve çocukların çevrimiçi güvenliğini sağlama sözünü yerine getirmediğini" söyledi. YouTube, yasanın en sesli eleştirmenlerinden biri.
Avustralya, yasanın etkilerini iki yıl sonra gözden geçirmeyi planlıyor. Bu süreçte, çocuk güvenliği endişelerinin artmasıyla birlikte diğer ülkeler de benzer yasaları benimseyebilir. Yaş doğrulama yasaları giderek daha popüler hale gelirken, ebeveynleri ve yasa koyucuları alarma geçiren yapay zeka özellikleri sosyal medyada giderek daha fazla yer alıyor.
