Avustralyalı özel uzay şirketi Gilmour Space, ülkenin kuzeydoğu kıyısında yer alan kendine ait uzay üssünden tarihi bir fırlatma gerçekleştirmeye hazırlanıyor. Bu fırlatma, Avustralya'da tasarlanıp üretilen bir roketle yörüngeye ulaşmayı hedefleyen ilk girişim olması açısından büyük önem taşıyor.
Girişimin üç aşamalı roketi 'Eris', yerel saatle en erken Cuma günü başlayacak 10 saatlik fırlatma penceresi içerisinde her an ateşlenebilir durumda. Daha önce yer destek sistemindeki bir sorun nedeniyle 24 saatlik bir gecikme yaşanmıştı.
Gilmour Space tarafından yapılan açıklamada, Eris roketinin bu ilk uçuşunun tamamen bir test görevi olduğu belirtildi. Şirket daha önce motor testleri ve geri sayım denemeleri yapmış olsa da, test fırlatmalarının karmaşık süreçler olduğunu ve hava koşulları veya teknik aksaklıklar nedeniyle gecikmelerin yaşanabileceğini vurguladı.
Gold Coast merkezli Gilmour Space, 2012 yılında bankacılık ve pazarlama alanlarından gelen iki kardeş tarafından kuruldu. Bugün 200'den fazla çalışanı bulunan şirketin kadrosunun büyük bir kısmı genç mühendislerden oluşuyor.
Şirket, ilk Eris roketinin fırlatma rampasına ulaşması ve kendi uzay üssü Bowen Orbital Spaceport'un inşası için yaklaşık 90 milyon dolar yatırım topladı. Şirket sadece roket geliştirmekle kalmıyor, aynı zamanda Eris veya başka roketlerle fırlatılabilecek kendi uydu platformları üzerinde de çalışıyor.
Uçuş İstikrarı Öncelikli Hedef
Eris roketi, Gilmour Space'in iş modelinin merkezinde yer alıyor. Küçük uyduları alçak Dünya yörüngesine taşıma amacıyla tasarlanan roketin yüksekliği 25 metre. Modern roketlere kıyasla sıra dışı bir tasarıma sahip; üç aşamalı yapısının ilk iki aşaması hibrit motorlarla çalışıyor. Bu motorlar, tescilli bir katı yakıt ile sıvı oksitleyiciyi birlikte kullanıyor.
Hibrit motorlar, geleneksel katı veya sıvı yakıtlı motorlara göre daha düşük itme yoğunluğuna sahiptirler, yani boyutlarına kıyasla daha az itme üretirler. Ayrıca yakıtı daha yavaş yakarlar. Ancak, sıvı yakıtlı motorlara göre daha az karmaşıktırlar ve bir sorun anında kapatılabilme avantajına sahiptirler.
Eris roketinin ilk aşamasında dört adet Sirius motoru toplam 45 tonun üzerinde itme kuvveti sağlıyor. İkinci aşamada tek bir Sirius motoru, üçüncü aşamada ise Gilmour Space tarafından tasarlanan daha küçük, sıvı yakıtlı Phoenix motoru bulunuyor.
Birçok yeni roket şirketi gibi Gilmour Space de ilk uçuş için mütevazı hedefler belirledi. Şirket, dört adet Sirius motorunu aynı anda ilk kez fırlatmadan hemen önce ateşleyecek.
Şirketten yapılan açıklamada, Eris'in ilk kez uçacak bir roket olduğu ve yörüngeye ulaşabilme potansiyeli olsa da, bu kez beklentinin bu olmadığı (SpaceX'in de yörüngeye dördüncü denemesinde ulaştığı örneği verildi) belirtildi. Bu görevin asıl amacının, gelecekteki uçuşları iyileştirmek için kritik veriler toplamak olduğu vurgulandı.
Şirket yetkilileri, test uçuşunun ilk ve en önemli adımının "sadece rampadan kalkmak" olacağını, ardından ise "10 ila 20 saniye boyunca istikrarlı bir uçuş" arayacaklarını ifade etti.
Roketin bu aşamayı geçmesi halinde, kıyı şeridini aşarak kuzeydoğuya, Büyük Set Resifi ve Mercan Denizi üzerinden uçması planlanıyor. Bu uçuş rotası çevresel endişelere yol açsa da, yerel yönetimler riskin "yönetilebilir" olduğuna karar verdi. Roketin ilk ve ikinci aşamalarının düşüş bölgeleri, Büyük Set Resifi Dünya Miras Alanı'nın dışında belirlendi.
Avustralya hükümeti ve uzay ajansı, aylar süren değerlendirmelerin ardından gerekli fırlatma ve uzay sahası izinlerini verdi. Tropikal siklon gibi dış etkenler de gecikmelere yol açtı. Nihai onay geçen hafta alındı.
Bu fırlatma sadece Gilmour Space için değil, Avustralya için de yeni bir sayfa açıyor. Ülke, 1967-1971 yılları arasında ABD ve İngiliz roketleriyle bazı fırlatmalara ev sahipliği yapmış olsa da, Eris roketi yörünge uçuşu için tasarlanmış ilk tamamen Avustralya yapımı uzay aracı olma özelliğini taşıyor.
Eris roketi, alçak Dünya yörüngesine yaklaşık 305 kilogram yük taşıma kapasitesine sahip. Bu kapasite, Yeni Zelanda'dan fırlatmalar yapan Rocket Lab şirketinin Electron roketiyle karşılaştırılabilir düzeyde.
