Arıların Büyük Çoğunluğu Yere Yuvalanıyor: Onlara Yardım Etmenin Basit Bir Yolu Keşfedildi
Dünyadaki 20.000'den fazla arı türünün %70'i yuvalarını toprağa kurar. Toprak üstünde yuvalanan türler gibi, bu arılar da hızlı nüfus düşüşleriyle karşı karşıya.
Toprak üstündeki boşluklara yuva yapan arılar için yaşam alanı sağlama üzerine araştırmalar olsa da, toprakta yuvalanan arıların yuvalama ekolojisi büyük ölçüde yetersiz çalışılmıştır.
Bu bilgi eksikliği endişe vericidir. Öncelikle, bu arılar ekosistemlerde hayati bir rol oynamaktadır. İkinci olarak, toprakta yuvalanan arıların yaşam alanları arazi bozulması, şehirleşme, pestisitler ve tarım alanlarının genişlemesi gibi tehdit altındadır.
Yakın zamanda yapılan bir çalışma, bu araştırma boşluğunu ele alıyor. Austral Entomology dergisinde yayınlanan bu çalışma, toprakta yuvalanan arıların toprak tipi tercihlerini inceliyor ve yaşam alanlarını iyileştirmek için basit, pratik bir yaklaşım sunuyor.
Yer Yuvalayan Arılar ve Özellikleri
Çalışmada kullanılan bir tür olan Lasioglossum dotatum, yaklaşık 3-4 mm ölçülerinde, toprakta yuvalanan küçük bir arı türüdür. Avrupa bal arısının (Apis mellifera) aksine, Lasioglossum dotatum 'apartman tipi yaşam' sosyal yapısı sergiler; bağımsız yuvalar birbirine yakın yerlerde bulunur. Bu toplu yaşama davranışı, türün gelişmesi için gerekli belirli çevresel veya habitat özelliklerine işaret eder.
Bu arı türünün yuvalarının belirgin bir özelliği, girişin çevresini saran, kazılmış topraktan oluşan küçük konik höyüklerin (tumuli) varlığıdır. Bu höyükler küçük karınca yuvalarına benzeyebilir. Sonuç olarak, yuvalar bazen karınca yuvalarıyla karıştırılır ve yanlışlıkla pestisit uygulanarak arıların yaşam alanlarının yok olmasına neden olabilir.
Bu arıların ekolojik öneme sahip çeşitli bitkileri ziyaret ettiği bilinmektedir, bu da ekosistemlerdeki rolünü anlamayı önemli kılar. Ayrıca avokado bahçelerinde de görülmüşlerdir, bu da potansiyel bir ikincil tozlayıcı rolüne işaret edebilir ve bal arılarına (Apis mellifera) yerli alternatifleri keşfetme araştırmaları için ilginç bir konu olabilir.
Arıların Yuvalama Tercihlerini Anlamak
Araştırma, Lasioglossum dotatum türünün yuvalama tercihlerini anlamaya odaklandı. Çalışma, toprak tipi ve yüzey örtüsü gibi çevresel özelliklerin bu arıların yuva seçimi üzerindeki etkisini araştırmayı amaçladı.
Özellikle, çalışmada Lasioglossum dotatum'un çıplak kum veya kaya çakılından oluşan bir yuva altlığını tercih edip etmediği test edildi.
Araştırmacılar, aktif arı kümelerinin etrafındaki yuvalama koşullarını simüle etmek için kumla doldurulmuş yapay yuvalama saksıları kullandı. Yuvalama mevsimi boyunca, arıların bu yapay yuvalama alanlarıyla nasıl etkileşime girdikleri izlendi ve yuvalama aktivitesinin bir ölçüsü olarak yuva girişlerinin (tumuli) sayısı kullanıldı.
Çakılın Cazibesi
Çalışma, Lasioglossum dotatum'un çıplak kumlu olanlara kıyasla kaya çakılı ile kaplı saksılarda yuvalanmayı güçlü bir şekilde tercih ettiğini buldu. Bu tercih muhtemelen kaya çakılının sağladığı nem tutma, sıcaklık düzenlemesi ve avcılardan korunma gibi faydalardan kaynaklanmaktadır.
Kaya çakılı olan deney saksılarında önemli ölçüde daha fazla yuva girişi vardı. Bu, kaya örtüsünün yuvalama için daha istikrarlı ve uygun bir mikro habitat oluşturmaya yardımcı olduğunu gösteriyor.
Arılar ayrıca buharlı işlem görmüş kumu da tercih etti, bu da işlenmemiş topraktaki mikrobiyal kirleticiler veya organik kalıntılar gibi faktörlerin yuvalanmayı caydırabileceğini düşündürüyor.
İlginç bir şekilde, kaya çakılı kaldırıldığında, birçok yuvanın çakılın altında gizlenmiş olduğu bulundu. Bu, yuva stabilitesini artırmada ve rahatsızlık riskini azaltmada kaya örtüsünün önemini vurgulamaktadır.
Koruma İçin Basit ve Pratik Bir Yaklaşım
Bu bulguların yerli arıların korunması, özellikle kentsel ve tarım alanlarında önemli etkileri vardır.
Kaya çakılının tercih edilmesi, bu malzemenin kentsel peyzajlara dahil edilmesinin, Lasioglossum dotatum gibi toprakta yuvalanan arılar için yuvalama koşullarını iyileştirebileceğini göstermektedir.
Bu toprakta yuvalanan arılar için alanlar yaratarak, bu hayati tozlayıcıları daha iyi destekleyebiliriz.
Yerli arılar yaşam alanı kaybı ve bozulmasıyla karşı karşıya kalmaya devam ederken, bu bulgular yaşam alanlarını iyileştirmek için basit, pratik bir yaklaşım sunuyor ve nihayetinde hem kentsel hem de kırsal ortamlarda daha sürdürülebilir tozlayıcı popülasyonlarına katkıda bulunuyor.
