Birleşik Krallık'ta teknoloji devleri Apple ve Google, akıllı telefon yazılımları ve uygulama mağazalarının işleyişini düzenleyen yeni kurallarla karşı karşıya kalacak. İngiltere'nin rekabet kurumu, büyük teknoloji şirketlerine Avrupa tarzı kontroller getirmeyi planlıyor.
Bu yeni düzenlemeler, Apple ve Google'ın mobil uygulama mağazaları üzerinden yapılan dijital işlemlerde aldığı yüzde 30'a varan komisyonları düşürebilir. Ayrıca, şirketlerin kendi uygulamalarını ve hizmetlerini kayıracak şekilde sistemler tasarlamasını engelleyebilir.
Birleşik Krallık Rekabet ve Piyasa Otoritesi (CMA) tarafından yapılan açıklamada, iki Silikon Vadisi devinin, ülkenin yeni dijital piyasalar rejimi kapsamında "stratejik piyasa statüsü"ne sahip olarak belirlenmesinin beklendiği belirtildi. Bu statü, kurumun şirketlere uymaları gereken kurallar getirmesine olanak tanıyacak.
Bu statüye ilişkin nihai karar Ekim ayında verilecek. Kararın ardından, potansiyel düzenlemeler hakkında istişare sürecine başlanacak.
CMA İcra Kurulu Başkanı Sarah Cardell, yaptıkları incelemelerin akıllı telefonlarda daha fazla inovasyon ve seçenek için fırsatlar ortaya koyduğunu ifade etti. Bu fırsatlar arasında, geliştiricilerin müşterilerini uygulama mağazaları dışındaki dijital hizmetlere yönlendirmesine izin verilmesi ve Apple'ın hizmetleri ile üçüncü parti hizmetler arasındaki "birlikte çalışabilirliğin" artırılması yer alıyor. Bu durum, özellikle dijital cüzdanlar ve akıllı saatler gibi alanlarda önem taşıyor.
CMA ayrıca, Apple'ın Siri ve Google'ın Gemini gibi akıllı telefon tabanlı yapay zeka hizmetlerini de inceleyecek. Amaç, bu hızla gelişen sektörde adil bir rekabet ortamı sağlamak.
Ancak, CMA'nın uygulamaların App Store dışından dağıtılmasına izin verilmesi yönündeki kilit bir kararı gelecek yıla ertelemesi, bazı geliştirici gruplarının tepkisine neden oldu. Fortnite'ın geliştiricisi Epic Games'in başındaki Tim Sweeney, bu ertelemeyi "kaçırılmış bir fırsat" olarak nitelendirdi.
Cardell, belirlenen hedeflenmiş ve orantılı eylemlerin, Birleşik Krallık'taki uygulama geliştiricilerinin küresel inovasyonda öncü olmalarını sağlarken, tüketicilere dünya standartlarında bir deneyim sunacağını söyledi. Rekabet kurumlarının ve mahkemelerinin küresel çapta bu piyasalarda harekete geçtiği bu dönemde, Birleşik Krallık'ın geri kalmaması gerektiğini vurguladı.
Google ve Apple ise bu değişikliklere karşı çıkarak, getirilecek kuralların kullanıcı güvenliğini tehdit edebileceğini ve Birleşik Krallık'ta yeni ürün ve hizmetlerin lansmanını geciktirebileceğini savunuyor. Apple, kullanıcı gizliliği ve güvenliği korumalarının zarar görebileceğini, inovasyon yeteneklerinin kısıtlanacağını ve teknolojilerinin bedelsiz olarak yabancı rakiplere verilmek zorunda kalınabileceğini belirtti.
Google yetkilileri de CMA'nın bu adımının hem hayal kırıklığı yarattığını hem de gereksiz olduğunu düşündüklerini ve herhangi bir yeni düzenlemenin kanıta dayalı, orantılı olması ve Birleşik Krallık'taki büyümenin önünde bir engel oluşturmaması gerektiğini ifade etti.
Apple, daha önce de Avrupa Birliği'nin Dijital Piyasalar Yasası (DMA) konusunda Brüksel ile yaşadığı anlaşmazlıklar sonucu platformunda değişiklikler yapmıştı. DMA, Apple'ı iOS özelliklerini ve verilerini rakiplerine açmaya ve App Store'da kullanıcıların uygulama mağazası dışından uygulama yüklemesine izin vermek gibi değişikliklere zorluyor.
CMA, AB'nin toplu kurallarına kıyasla daha "özel" ve aşamalı bir yaklaşım benimsediğini belirtti.
Geçtiğimiz ay, Google'ın arama hizmetleri, geçen yıl yürürlüğe giren Birleşik Krallık Dijital Piyasalar, Rekabet ve Tüketiciler Yasası kapsamında hedef alınan ilk büyük teknoloji ürünü olmuştu. Stratejik piyasa statüsüne sahip olduğu belirlenen şirketler, bu statüyü beş yıl boyunca koruyabilir ve kuralları ihlal etmeleri durumunda küresel cirolarının yüzde 10'una kadar para cezasıyla karşı karşıya kalabilir.
