Bilim insanları, Antarktika Buz Tabakası'nın altında 30 milyon yıldır korunmuş, uzun süredir kayıp bir manzara ortaya çıkardı. Doğu Antarktika'da, 80 ila 34 milyon yıl öncesi arasında, eski nehirlerin erozyonuyla buz tabakasının altında geniş, düz yüzeyler oluştuğu anlaşıldı. Bu yapıların nasıl oluştuğunu ve peyzajı nasıl etkilemeye devam ettiğini anlamak, gelecekteki buz kaybı tahminlerini iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Araştırmacılar, buz tabakasının altındaki topoğrafyayı incelediklerinde, neredeyse baktıkları her yerde şaşırtıcı derecede düz yüzeylerin ortaya çıktığını belirtti. Bu düz yüzeylerin 30 milyon yıldan uzun süredir nispeten bozulmadan hayatta kalmış olması, buz tabakasının bazı kısımlarının manzarayı yok etmek yerine koruduğunu gösteriyor. Bu durum, gelecekteki buz kaybı projeksiyonlarını iyileştirmek için kritik öneme sahip.
Doğu Antarktika Buz Tabakası tamamen erirse, küresel deniz seviyelerini 50 metreden fazla yükseltebilir. Ancak bu buz tabakasının önümüzdeki yıllarda ne kadar eriyebileceğini doğru bir şekilde tahmin etmek için, bilim insanlarının onun geçmiş davranışlarını ve tabanındaki koşulları bilmesi gerekiyor.
Yeni çalışmada araştırmacılar, buzun altındaki kayaçların şeklini haritalamak için dört önceki araştırmadan elde edilen radar verilerini kullandı. Bulunan düz alanlar, derin vadilerle kesişen ve Doğu Antarktika kıyılarının 3.500 kilometrelik bir bölümünü kapsayan bir coğrafyayı ortaya çıkardı. Bu düzlüklerin, süperkıta Gondwana'nın (modern Antarktika, Avustralya, Afrika ve Hindistan'ı içeren) parçalanmasından sonra ancak Doğu Antarktika Buz Tabakası'ndan önce oluştuğu düşünülüyor. Bu bulgu, düz bölümlerin yaşını 80 milyon ila 34 milyon yıl öncesine tarihlendirmeye yardımcı oldu.
Düz yüzeylerin üzerindeki buz oldukça yavaş akarken, bu yüzeyler arasındaki vadilerde buz çok daha hızlı hareket ediyor. Bu vadilerin, milyonlarca yıl önce Doğu Antarktika Buz Tabakası genişlerken, doğal çukurlardan akan eriyik sular tarafından oyulmuş olabileceği düşünülüyor.
Araştırmacılar, düz yüzeylerin üzerindeki yavaş buz akışının, kıtadan kaynaklanan buz kaybını düzenleyebileceğini düşünüyor. Buz altındaki kayaç örnekleri toplamak ve analiz etmek gibi daha fazla araştırma, gelecekteki buz kaybı ve deniz seviyesi yükselişi projeksiyonlarını daha da hassaslaştırabilir. Yeni haritalanan yüzeylerin şekli ve jeolojisi gibi bilgiler, Doğu Antarktika'nın kenarlarındaki buz akışını anlamayı kolaylaştıracak ve gelecekte farklı iklim ısınma seviyeleri altında Doğu Antarktika Buz Tabakası'nın deniz seviyelerini nasıl etkileyebileceğini tahmin etmeye yardımcı olacaktır.
