Çinli şirketler, ABD ihracat kısıtlamalarına tabi olan yüksek performanslı Nvidia Hopper GPU'larını kullanarak çoğunluğu Sincan ve Qinghai bölgelerinde olmak üzere 39 yeni yapay zeka veri merkezini donatmaya hazırlanıyor. ABD'nin Nvidia'nın H100 ve H200 GPU'larının Çin'e sevkiyatına getirdiği kısıtlamalar, Sincan ve Qinghai'deki yerel yetkililerin oldukça büyük veri merkezlerinin inşasına izin vermesini engellemedi. Dahası, yapay zeka bilgi işlem performansına olan talebin yavaşlaması bile Çin'deki veri merkezi inşasını durdurmuyor gibi görünüyor.
Devasa Bir Kümelenme Yolda
Yaklaşık 80.500 adet Nvidia H100 ve H200 GPU ile sağlanacak işlem kapasitesinin %70'inin Sincan'ın Yiwu İlçesi'nde bulunan tek bir devlete ait veri merkezinde yoğunlaşması bekleniyor. Kalan %30'u ise büyük ölçüde Yiwu dışındaki Sincan ve Qinghai eyaletinde en az birkaç düzine (tam olarak 38) ek veri merkezi projesine dağıtılacak. Daha büyük projelerden biri, çoklu aşamalarda yaklaşık 5.000 H100 hızlandırıcı ile 625 adet H100 DGX sunucusu kurmayı planlayan Nyocor tarafından yürütülüyor. Bu planlar, resmi yatırım belgeleri, ihaleler ve dosyalara dayanıyor.
Toplamda 115.000 ve Sincan'ın Yiwu İlçesi'ndeki veri merkezi için 80.500 adet Hopper GPU sayısını bağlama oturtmak gerekirse, Elon Musk'ın xAI şirketinin Grok 3 yapay zeka modelini eğitmek için yaklaşık 100.000 adet H100 işlemciye ihtiyaç duyduğunu hatırlatalım. Grok 3, şu anda mevcut olan en gelişmiş modellerden biri. DeepSeek ise R1 modelini 50.000 Nvidia Hopper GPU'dan oluşan bir GPU kümesi kullanarak eğitti; bu küme 30.000 H20 HGX ünitesi, 10.000 H800 ve 10.000 H100 içeriyordu.
Çinli şirketler devlet kontrolünde olduğundan, yapay zeka kümelerinin özelliklerini veya performansını açıklamaya meyilli değiller, bu da 80.500 GPU'ya sahip bu veri merkezinin Çin'in mevcut yapay zeka kümeleriyle nasıl karşılaştırıldığını anlamayı zorlaştırıyor. Bununla birlikte, eğer bu projeler hayata geçerse, Çin Halk Cumhuriyeti'nin en güçlü yapay zeka veri merkezlerinden biriyle karşı karşıya kalabiliriz. Yaklaşık 80.000 Hopper H100 ve H200 GPU içeren bir küme, genel olarak Çin'in yapay zeka altyapısını önemli ölçüde güçlendirecektir. Ayrıca, gelişmiş büyük dil modellerini (LLM) ve büyük çıkarım modellerini (LRM) eğitmek için kullanılabilir.
Çin hükümetinden yapılan açıklamalara göre, Sincan zaten "24.000 PetaFLOPS işlem gücü" sağlayan bir veri merkezi inşa etti ve bunun yaklaşık 12.000 Nvidia H100'e eşdeğer olduğu belirtiliyor. Yerel yetkililer, yatırımcıları çekmek için elektrikte %20 indirim ve yapay zeka ile yeşil teknolojiler alanındaki uzmanlara yönelik mali ve barınma teşvikleri de sunuyor.
On Binlerce Hopper GPU Çin'e Nasıl Ulaşacak?
Tüm 39 projenin öngörüldüğü gibi tamamlanması, H100 veya H200 işlemcileri kullanan 14.000'den fazla sunucunun tedarikini gerektirecek ki bu, Çin'in kara borsasında milyarlarca dolarlık bir değere işaret ediyor.
Sincan ve Qinghai'deki veri merkezlerinin işletmecileri veya müşterileri, iş yükleri için muhtemelen H20 HGX işlemcilerini kullanabilirken, yetkili makamlara sundukları izin belgelerinde ne kullanmayı planladıklarını açıkça belirttiler. Bu da projeleri için H100'ün yüksek performansına ve H200'ün yüksek bellek kapasitesine ihtiyaç duyduklarını gösteriyor. Kesin ölçümlere bağlı olarak, H100, yapay zeka veri formatlarıyla kesilmiş H20'den 3.3 ila 6.69 kat, HPC veri formatlarıyla ise 1.52 ila 64 kat daha hızlı olabilir. Yani, doğrusal performans ölçeklendirmesi (ki yapay zeka bilgi işlem donanımı kümelenirken işler böyle yürümez) bile olsa, 115.000 H100 GPU'yu ikame etmek için 380.000 ila 770.000 H20'ye ihtiyaç duyulur.
Bu parçaların nasıl temin edileceğine dair bir açıklama yok, ancak Çin'e kaçak yollarla pek çok GPU sunucusunun ulaştırıldığı biliniyor.
ABD hükümet soruşturmaları hakkında bilgi sahibi kişiler, belirli Sincan projelerinden haberdar olmadıklarını, ancak Çin'de yetkisiz Nvidia donanımının varlığını doğruladıklarını belirttiler. Ancak, organize bir ağın 100.000'den fazla kısıtlı işlemciyi tek bir ülkeye, hatta tek bir bölgeye tedarik edebileceğinden şüphe duyduklarını ifade ettiler. Çin'deki bu tür çiplerin toplam sayısı hakkındaki tahminler değişiklik gösteriyor. Biden yönetiminden iki üst düzey yetkili, Çin projelerinin gerektirdiğinden çok daha az olan, 25.000'e yakın bir rakamdan bahsetti.
Bugüne kadar, Çin'in bu inşaat planlarında belirtilen 115.000'den fazla kısıtlı GPU'yu edindiğine veya yakında alacağına dair doğrudan bir kanıt bulunmuyor. Ancak, tesislerdeki çalışmalar devam ediyor. Faaliyetin çoğunun gerçekleştiği Yiwu'da, tutarlı elektrik sağlamak için büyük bir güneş enerjisi kulesi inşa edildi. Konum, güneş ve rüzgar enerjisine erişimi, ucuz arazi ve donanımın soğutulmasına yardımcı olan yüksek rakımı nedeniyle seçildi.
H100 ve H200 GPU'larının bulunabilirliği konusunda, dünya çapında milyonlarca Hopper parçası kurulu durumda ve bunları kullanan bazı veri merkezleri, daha yüksek performanslı Blackwell hızlandırıcılar ile değiştirilecek. Ancak asıl sorun, önümüzdeki aylarda veya çeyreklerde çok sayıda hizmet dışı bırakılmış H100 GPU'nun bulunacak olması. Bunları temin edip Çin'e kaçırmak, Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki şirketler için mantıklı görünen bir seçenek. Ancak, şu ana kadar bunu denediklerine dair bir kanıt yok.
Nvidia, Singapur gibi diğer ülkelerden Çin'e GPU'larının büyük ölçekli yönlendirilmesine dair herhangi bir gösterge olmadığını defalarca vurguladı. Ancak, Güneydoğu Asya üzerinden, özellikle Malezya ve Singapur'dan yapılan kaçakçılık bir endişe kaynağı haline geldi. Singapur, şu anda kısıtlı bileşenler içeren yapay zeka sunucularını Malezya'ya ihraç etmekle suçlanan kişileri yargılıyor; bu sunucular oradan Çin'e ulaşmış olabilir. ABD'li yetkililer, Malezya makamlarından yetkisiz teknoloji transferlerine karşı harekete geçmelerini istedi ve Malezya, sağlam kanıt sunulması halinde harekete geçeceğini belirtti.
ABD Ticaret Bakanlığı Sanayi ve Güvenlik Bürosu yetkilisi Jeffrey Kessler, kısa süre önce yasa koyuculara yaptığı açıklamada, yapay zeka GPU'larının Çin'e yetkisiz transferlerinin gerçekten gerçekleştiğini belirtti. Dolayısıyla, Nvidia herhangi bir yanlış davranıştan şüphelenilmese de, Washington'daki yetkililer yasaklı GPU'ların Çin'e nasıl girdiğini araştırıyorlar.
Sincan, özellikle Hami bölgesi, zaten yenilenebilir enerji için bir merkez konumunda. Yerel yönetim, geniş enerji rezervlerini kullanarak bilgi işlem altyapısının geliştirilmesini aktif olarak teşvik ediyor.
Ancak Bir Engel Var
Nvidia, konuyla ilgili olarak, gayri resmi ve/veya kullanılmış parçalarla işlevsel bir yapay zeka altyapısı kurmanın hem riskli hem de pratik olmadığını belirtti. Şirket ayrıca Çin'de veya başka bir yerde kısıtlı ürünler için operasyonel veya teknik destek sağlamadığını da ifade etti. Destek eksikliği, araştırma amaçlı küçük kurulumlar için bir sorun teşkil etmeyebilirken, binlerce veya on binlerce GPU içeren büyük makineler genellikle performanslarını ve verimliliklerini en üst düzeye çıkarmak için Nvidia uzmanlarıyla birlikte kümelenir.
Ancak, Çinli kuruluşların bir seçeneği olmadığı için, performans ve verimlilik kaybı pahasına olsa bile, şirketle çalışmadan büyük Nvidia tabanlı kümeler oluşturmaya çalışabilirler.
