Ahtapotlar, yapısındaki emicilerle dolu kolları sayesinde diğer omurgasızların ulaşamadığı bir ustalıkla çevreleriyle etkileşim kurarlar. Ancak bu yarı özerk uzuvların karmaşık hareketlerini nasıl yönettiği hala büyük bir sır.
Yapılan yeni bir bilimsel çalışma, bu gizeme ışık tutuyor. Biyologlar, ahtapotların her kolu kendi başına hareket ettirebilse de, belirli görevler için belirli kolları tercih ettiğini ortaya çıkardı. Bu durum, primatlar, kemirgenler ve balıklarda gözlemlenen bir davranışa benziyor, ancak ahtapotlar üzerindeki araştırmalar oldukça sınırlıydı.
Çalışmayı yürüten ekip, Karayip Denizi ve Atlantik Okyanusu'nda yaşayan 25 vahşi ahtapotu su altı kameralarıyla izledi. Bu gözlemler sırasında ahtapotların kabuklu kalıntılar üzerinde yürüdüğü, deniz otu yataklarında saklandığı, mercan resiflerinde süzüldüğü ve farklı arazilerde hareket ettiği anlar kaydedildi. Bu geniş örneklemden yola çıkarak, ahtapot kollarının yetenekleri hakkında net bir tablo çizildi.
Toplamda 3.907 farklı kol hareketi örneği incelendi ve ahtapotların her yönde inanılmaz derecede becerikli olduğu, herhangi bir kolun her türlü göreve uygun olduğu görüldü.
Ancak ilginç bir şekilde, ahtapotların vücutlarından öne doğru uzanan dört kolu, arka dört kola göre daha sık kullandıkları belirlendi. Ön kollar %64 oranında kullanılırken, arka kolların kullanımı %36'da kaldı. Ahtapotların çevrelerini keşfetmek, geleceğe uzanmak ve önlerine çıkanları kavramak için ön kollarını daha fazla tercih ettiği anlaşıldı.
Buna karşılık, arka kollar daha çok hareket etmek için kullanılıyor. Bu kollarla deniz tabanında bir taşıma bandı gibi yuvarlanabiliyorlar ya da kolları dümdüz yere uzatarak 'kaldıraç' görevi görüp vücutlarını kaldırabiliyorlar.
Bu durum, bizim de çevremizdeki dünyayı manipüle etmek için ayaklarımıza göre ellerimizi daha sık kullanmamıza benziyor. Ancak ahtapotlarda durum farklı, çünkü uzuvları bu farklı görevler için fiziksel olarak özelleşmiş gibi görünmüyor. Bir ahtapot adını yazmayı öğrense, muhtemelen bunu herhangi bir koluyla aynı kolaylıkta yapabilirdi; ancak yine de ön dört kolundan birini kullanma olasılığı daha yüksek.
İnsanların aksine, ahtapotların sol veya sağ taraf tercihi bulunmuyor gibi görünüyor; yani temelde iki yönlü de ustalar. Ancak bir görev için çift uzuv gerektiğinde, ahtapotların sol ve sağ taraftaki karşılık gelen kolları koordine ettiği gözlemlendi. Bu durum, onların bilateral simetrisini ortaya koyuyor.
Bilim insanları, tüm sekiz kolun neredeyse tüm eylemleri ve deformasyonları gerçekleştirebilecek kapasitede olduğunu, bu da kolları arasında büyük bir adaptasyon ve yedeklilik olduğunu belirtiyor. Farklı davranışları gerçekleştirmek için kullanılan uzuvların birleşimi, geniş bir görev yelpazesinde üstün kol esnekliği ve koordinasyonunu gösteriyor.
