Keskin pençeleri, kaslı vücutları, keskin gözleri, çevik refleksleri ve ezici çeneleriyle aslanlar şüphesiz çoğu hayvanın uğraşmak istemeyeceği yırtıcılardır. Özellikle sürü halinde avlanma zekâsına sahip olmaları da cabası.
Batı Üniversitesi'nden koruma biyoloğu Michael Clinchy, bir zamanlar yaptığı açıklamada, “Aslanlar gezegendeki en büyük sürü halinde avlanan kara yırtıcısıdır ve dolayısıyla en korkunç olanları olmalıdır.” demiştir.
Ancak Afrika savanasında yapılan 10.000'den fazla vahşi yaşam kaydında, gözlemlenen türlerin yüzde 95'i, tamamen farklı bir canlının sesine çok daha büyük bir dehşetle tepki vermiştir. Bu hayvan teknik olarak bir zirve yırtıcısı bile değildir: Biziz; insanlar.
Diğer memelilerin yataklarının altındaki canavarlar biziz.
Clinchy, “İnsan korkusu kökleşmiş ve yaygındır. İnsanların avlanmadıkları takdirde hayvanların onlara alışacağı fikri var. Ancak bunun böyle olmadığını gösterdik.” şeklinde konuşmuştur.
Geçen yıl yayımlanan araştırmada, Batı Üniversitesi'nden ekolojist Liana Zanette ve meslektaşları, Güney Afrika'daki Greater Kruger Ulusal Parkı'ndaki su birikintilerine hayvanların tepkisini kaydetmek amacıyla bir dizi ses kaydı dinletmişlerdir.
Bu korunan alan, dünyanın en büyük aslan popülasyonuna ev sahipliği yapmaktadır, bu nedenle diğer memeliler bu etçillerin temsil ettiği tehlikenin farkındadır.
Araştırmacılar, yerel dillerde insan konuşmalarının yanı sıra, havlayan köpekler ve silah sesleri gibi insan avlanma seslerini de yayınlamışlardır. Ayrıca aslanların birbirleriyle iletişim kurma seslerini de çalmışlardır.
Clinchy, “Önemli olan aslan seslerinin birbirlerine kükremeleri değil, tıslama ve homurdanma şeklinde olmasıdır. Böylece aslan sesleri, insan konuşmalarıyla doğrudan karşılaştırılabilir hale gelmiştir.” açıklamasını yapmıştır.
Ancak deneysel deneklerin hepsi araştırmacıların çabalarını takdir etmemiştir.
Zanette, bir gece aslan ses kaydının bir fili o kadar öfkelendirdiğini ve kamerayı parçaladığını anlatmıştır.
Bu oldukça adil bir tepki gibi görünüyor!
Deneylerde gözlemlenen 19 memeli türünün neredeyse tamamı, konuşan insanları duyduğunda su birikintilerini terk etme olasılığının, aslanları veya avlanma seslerini duyduklarına kıyasla iki katına çıktığı görülmüştür. Bu memeliler arasında gergedanlar, filler, zürafalar, leoparlar, sırtlanlar, zebralar ve hatta kendi başlarına tehlike oluşturabilen yaban domuzları da bulunmaktadır.
Ancak bu yaratıklardan duyulan korku, kaderlerini belirlememize nadiren engel olmuştur. Devasa mamutları avlamaktan, günümüzün en tehlikeli dinozorları olan deve kuşlarını evcilleştirmeye kadar her zorluğun üstesinden geliriz.
Gezegendeki açık ara en ölümcül hayvan ve evrimin ana itici gücü olarak insanlar, ne yazık ki korkuyla iliklerine kadar hissettirdikleri her kalp çarpıntısını hak etmişlerdir.
Ekip, çalışmalarında “Özellikle insan seslerinin duyulması en büyük korkuyu tetiklemiştir. Bu da, vahşi yaşamın insanları gerçek tehlike olarak tanıdığı, havlayan köpekler gibi ilgili rahatsızlıkların ise yalnızca daha alt düzeyde temsili olduğu anlamına gelmektedir.” şeklinde açıklamıştır.
İnsanların günümüzdeki yaygınlığı göz önüne alındığında, bizden kaçmak yalnızca geçici bir durum olacaktır, bu da bu memelilerin korkularının tetiklenmeye devam edeceği anlamına gelmektedir.
Bu durum, zürafalar da dahil olmak üzere birçok savana türünün zaten azalan popülasyonları için pek de iyi bir haber değildir. Ekibin önceki araştırmaları, sürekli korkunun nesiller boyunca av hayvanı popülasyonlarını azaltabileceğini göstermektedir.
Ancak koruma biyologları bu bilgiyi bu türlere yardım etmek için de kullanabilirler. Güney Afrika'daki kaçak avcılığın bilindiği bölgelerde insan konuşmalarını çalarak, nesli tehlike altındaki Güney beyaz gergedanlarını güvende tutmayı umuyorlar.
Zanette, “Savana memeli topluluğu genelindeki korkunun yaygınlığının, insanların çevresel etkisinin gerçek bir kanıtı olduğunu düşünüyorum. Sadece habitat kaybı, iklim değişikliği ve türlerin yok olması gibi önemli konularla değil. Sadece bizim o arazide olmamız bile, tepki verdikleri çok güçlü bir tehlike sinyalidir. Başka herhangi bir yırtıcıdan çok daha fazla insandan ölümüne korkuyorlar.” demiştir.
Bu araştırma Current Biology dergisinde yayımlanmıştır.
