Geçtiğimiz hafta ABD'de gündeme gelen bir yasa tasarısı, teknoloji dünyasında yankı uyandırdı. Tasarıya göre, yüksek performanslı yapay zeka işlemcileri ve grafik işlemcileri (GPU) üreten şirketler, bu donanımların coğrafi konumunu takip etmek zorunda kalabilir. Bu adımın temel amacı, söz konusu çiplerin yetkisiz yabancı aktörler tarafından kullanılmasını engellemek.
Bir milletvekili tarafından duyurulan ve daha sonra bir senatör tarafından meclise sunulan tasarı, kapsamı itibarıyla yalnızca yapay zeka işlemcilerini aşarak daha geniş bir yelpazeyi etkiliyor. Belirli ihracat kontrol sınıflandırma numaraları (ECCN) altındaki ürünleri kapsayan yasa teklifi; gelişmiş yapay zeka işlemcilerini, yapay zeka sunucularını, yüksek performanslı bilgi işlem (HPC) sunucularını ve askeri kullanım potansiyeli veya çift kullanımlı risk nedeniyle stratejik öneme sahip genel amaçlı elektronik ürünleri içeriyor.
Dikkat çekici bir nokta ise, Nvidia'nın GeForce RTX 4090 ve yakında çıkacak RTX 5090 gibi birçok üst düzey ekran kartının da bu ECCN sınıflandırmalarına dahil olması. Bu durum, oyun bilgisayarlarında kullanılan güçlü ekran kartlarının da bu konum takip zorunluluğu kapsamına girebileceği anlamına geliyor.
Tasarıdaki en merkezi madde, ABD ihracat kısıtlamalarına tabi olan yüksek performanslı işlemci modüllerine veya cihazlara takip teknolojisinin yerleştirilmesini şart koşması. Yasanın yürürlüğe girmesinden altı ay sonra geçerli olacak bu koşul, AMD, Intel ve Nvidia gibi şirketlerin işini zorlaştıracak gibi görünüyor, zira halihazırda geliştirilmiş ürünlere yeni bir özellik eklemek kolay bir iş değil. Gerekli mekanizmanın, çipin veya cihazın fiziksel konumunu doğrulayabilmesi ve ABD hükümetinin onaylanan nihai noktada kalıp kalmadığını teyit etmesine olanak sağlaması gerekiyor. İhracatçılar, sattıkları ürünleri takip etmekle yükümlü olacak.
Tasarı, Ticaret Bakanı'na ihraç edilen düzenlenmiş işlemcilerin ve sistemlerin sahipliğini ve konumunu doğrulama yetkisi veriyor. Ayrıca, mevcut konumların ve nihai kullanıcıların merkezi bir kaydının tutulmasını öngörüyor. Nvidia ve diğer ihracatçıların, bir bileşenin yetkili varış noktasından saptırıldığına dair kanıt olduğunda ilgili departmana bilgi vermesi de zorunlu kılınıyor. Ayrıca, herhangi bir kurcalama veya manipülasyon belirtisi de rapor edilmek zorunda.
Eğer yasa yapıcılar tarafından desteklenirse, tasarı, Ticaret Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı tarafından ortaklaşa yürütülecek bir yıllık bir çalışmayı da zorunlu tutuyor. Bu çalışma, gelecekte uygulanabilecek ek koruyucu önlemleri belirlemeyi amaçlıyor. İlk çalışmanın ötesinde, aynı iki bakanlığın yasanın yürürlüğe girmesini takip eden üç yıl boyunca yıllık değerlendirmeler yapması gerekiyor. Bu değerlendirmeler, ihracat kontrolü altındaki ürünlere uygulanabilecek en güncel güvenlik teknolojilerindeki ilerlemeleri gözden geçirmeli. Bu değerlendirmelere dayanarak, bakanlıklar yeni gereksinimlerin getirilip getirilmemesi gerektiğine karar verebilir.
Değerlendirmenin ek mekanizmaların uygun olduğu sonucuna varması durumunda, Ticaret Bakanlığı, ilgili çiplerin ve sistemlerin bu ikincil özellikleri içermesini gerektiren kuralları iki yıl içinde tamamlamak zorunda. İlgili kongre komitelerine ayrıntılı bir uygulama yol haritası da sunulmalı. Tüm bu mekanizmaların geliştirilmesi ve uygulanması, hassas ticari teknolojilerin gizliliğini koruyacak şekilde yapılmalı.
Son olarak, yasa, bu yeni teknik gereksinimlerin geliştirilmesi ve uygulanmasının tüm aşamalarında gizliliğin önemini vurguluyor. Önerilen tüm güvenlik önlemleri veya takip özellikleri, AMD, Intel ve Nvidia gibi Amerikalı geliştiricilerin tescilli bilgilerini ve ticari sırlarını koruyacak şekilde tasarlanmalı ve uygulanmalı. Bu koşul, ulusal güvenlik güçlendirilirken endüstriyel rekabetin zarar görmemesini sağlıyor.
Tasarı hazırlanırken, yapay zeka ve HPC işlemcilerinin uzun geliştirme döngüleri de dikkate alınmış. Güvenliği sıkılaştırmak (bu yüzden çip geliştiricileri yasanın yürürlüğe girmesinden altı ay sonra ürünlerine konum takibi eklemek zorunda kalacaklar) bir hedef olsa da, yasanın yapısı, endüstri gerçeklerine uyum sağlamak için karar alma ve uyum süreçlerini bilinçli olarak uzatıyor. Gelecekteki güvenlik önlemlerinin kademeli olarak benimsenmesi çağrısı, çip geliştirme döngülerinin yavaş hızını kabul ediyor; bu da tam uyumluluğun, sonunda hangi mekanizmaların gerekli olduğuna bağlı olarak yıllar sürebileceği anlamına geliyor. Bu arada, yıllık ihracat kontrol reformu önerileri, zamanla ek değişiklikler veya istisnalar getirebilir ve karmaşıklığı artırabilir.
