ABD'nin, önde gelen çip üreticilerinin Çin'deki fabrikalarına yeni çip üretim ekipmanları kurmasını engelleyebilecek yeni kısıtlamalar getirmeyi düşündüğü bildiriliyor. Amerika Birleşik Devletleri hükümeti, çok uluslu çip üreticilerine yönelik mevcut Yetkilendirilmiş Son Kullanıcı (VEU) programını iptal etmeyi değerlendiriyor. Bu adımın, Çin'de fabrikaları bulunan Samsung, SK Hynix ve TSMC gibi büyük şirketleri olumsuz etkileyebileceği belirtiliyor.
ABD'nin bu kararının, ülkenin Çin ile duyurulan ticaret anlaşmasının başarısız olup olmayacağına bağlı olduğu ifade ediliyor. Şu an için herhangi bir VEU iptali söz konusu olmasa da, hükümetin 'her ihtimale karşı' bu seçeneği masada tuttuğu anlaşılıyor.
Şu anda ABD hükümetinin, Çin ile beklenen ticaret anlaşmasının imzalanamaması veya başka bir ihtilaf çıkması senaryosuna karşı bir çalışma yürüttüğü ve zemin hazırladığı bildiriliyor. Yapılan inceleme, ABD'nin 2022 sonunda Çin'e yönelik fabrika araçları ihracatına getirdiği kısıtlamaların ardından Çin dışı seçkin çip üreticilerine tanınan özel ticari izinleri hedef alıyor.
Biden yönetimi, ileri düzey fabrika araçlarının Çin'deki kuruluşlara satışını fiilen yasaklayan ihracat kontrollerini uyguladığında, Samsung, SK Hynix ve TSMC'ye, Çin'deki fabrikaları için ihracat lisansı almadan yarı iletken üretim ekipmanı tedarik etmelerine olanak tanıyan VEU yetkileri vermişti. Bu izinler, ekipmanların Çin ordusuna veya gizli servislerine tedarik edilmemesi şartıyla geçerliydi.
Başlıca bellek üreticilerine verilen VEU'lar, tedarik süreçlerindeki gecikmeleri azaltmış ve öngörülebilirlik sağlamıştı. Ancak bu izinler, ekipman türlerine getirilen sınırlar ve zorunlu raporlama gibi belirli şartlarla birlikte geliyordu. Duruma yakın kaynaklar, bu koşulların şirketlerin yine de verimli bir şekilde faaliyet göstermesine izin verdiğini belirtiyor.
Beyaz Saray'dan bir yetkili, bu adımın önleyici bir taktik olduğunu ve ABD'nin Çin ile mevcut ticaret anlaşmasının çökmesi veya başka bir anlaşmazlık çıkması durumuna karşı hazırlık yaptığını açıkladı. Yetkilinin, şu an için yetkilendirmeleri iptal etme planının olmadığını ancak ikili ilişkilerin kötüleşmesi halinde bu seçeneğin mevcut olmasını istediklerini ifade ettiği belirtildi. Aynı yetkili, nadir toprak malzemelerinin Çin tarafından teslimatları da dahil olmak üzere mevcut ticaret anlaşmasının devam edeceğine güvendiğini dile getirdi.
ABD Ticaret Bakanlığı'ndan bir sözcü de, izinlerin iptal edilmesi durumunda bile yarı iletken firmaların Çin'de iş yapmaya devam edebileceğini doğruladı. Gelecekte alınacak herhangi bir yaptırım kararının, yabancı çok uluslu şirketleri, şu anda ABD'li ihracatçılara uygulanan aynı lisanslama yükümlülüklerine tabi tutacağı belirtildi. Amaç, belirli firmaları hedef almak yerine tek tip bir sistem oluşturmak.
