Amerika Birleşik Devletleri'nin Çin'in yarı iletken (çip) sektöründeki büyümesini engellemek amacıyla uyguladığı yaptırımlar ve kısıtlamaların, aslında Çin'in kendi yarı iletken endüstrisinin yükselişini körüklediği, daha dirençli bir ekosistem oluşturduğu ve Çin'in pazarındaki hedeflerini istemeden hızlandırdığı iddia edildi.
Yakın zamanda yayınlanan bir rapora göre, her ne kadar iki ülke arasında en sert tarifeleri askıya alan bir ticaret anlaşması yapılmış olsa da, yarı iletken sektöründeki gerilim tırmanıyor. Artan gerilim, bazı Tayvanlı yarı iletken substrate üreticilerinin Çin'deki faaliyetlerini yeniden incelemeye tabi tutarken, ABD yaptırımlarının etkinliği konusunda bazı şüpheleri de ortaya çıkarıyor.
Raporda belirtildiği gibi, Tayvan'ın substrate tedarik zinciri 2025'in ilk çeyreğinde beklenenden güçlü sonuçlar verdi. Ancak, Tayvan ve Çin'deki şirketlerin pozisyonlarındaki belirgin fark, "Çin'in yarı iletken ekosisteminin, ABD kısıtlamaları altında bile yükselişini hızlandırabileceği" ihtimalini gösteriyor.
Bu durum, şirketler arasında zıt sonuçlara yol açıyor. Bazı önde gelen üreticiler, sıkılaştırılan çip kısıtlamaları nedeniyle Çin'deki yüksek katma değerli üretim tesislerinde kapasite kullanımında düşüş yaşarken, yerel talebe odaklanan ve "Çin için Çin" stratejisi benimseyen diğer şirketlerin iç pazarda güçlü bir ivme yakaladığı görülüyor. Yerel üretim ve yerel talep odaklı bu stratejinin, ciroda önemli artışlara yol açtığı belirtiliyor. Hatta artan iç talebin, bazı şirketleri tedarik zincirinin akışını tersine çevirmeye ve Tayvan'daki tesislerini Çin'deki talebi karşılamak için kullanmaya yöneltebileceği konuşuluyor.
ABD, son dönemde önemli yapay zeka (YZ) çiplerinin Çin'e ihracatını engellemeye yönelik adımlar attı ve bazı Çinli firmaların YZ çiplerinin küresel kullanımına yönelik geniş kapsamlı yasaklar getirdi.
Sektördeki birçok uzmana göre, bu tür kısıtlamalar beklenenin aksine Çinli firmaları kendi çözümlerini geliştirmeye itiyor ve ABD'li şirketlerin rakiplerine avantaj sağlıyor. Önde gelen bir teknoloji şirketinin CEO'su da bu önlemleri "başarısızlık" olarak nitelendirmişti, zira yasaklar nedeniyle firmalar ABD yapımı çipler yerine Çinli rakiplerin ürünlerine yöneliyor.
Raporda alıntılanan sektör gözlemcilerine göre, bu güçlü performans "kritik bir paradoksu" işaret ediyor: ABD yaptırımları, Çin'in yarı iletken hedeflerini baltalamak yerine, yerel talep ve tedarik zincirinin yerelleşmesi sayesinde "zorluk karşısında daha da güçlenebilecek" dirençli bir ekosistem yaratarak bu hedefleri istemeden hızlandırıyor olabilir.
Bu durumun bir yansıması olarak, bazı ABD'li çip üreticilerinin yasaklanan ürünlerinin yerine Çin pazarı için yeni, özel çözümler geliştirmeyi planladığına dair haberler de çıkmıştır.
Sonuç olarak, ABD'nin Çin'in çip sektörüne yönelik baskısının, Çin'i kendi kendine yeterli hale gelmeye iterek uzun vadede kendi hedeflerine ulaşmasını kolaylaştırdığı yönündeki iddialar, küresel teknoloji pazarındaki dinamiklerin ne kadar karmaşık olduğunu bir kez daha gösteriyor.
