ABD Başkanı Donald Trump'ın, TikTok'un sahipliğinin ABD merkezli yatırımcılara devredilmesine yönelik Çin ile vardığı anlaşma kapsamında uygulamanın kapanma tarihi ertelendi. Bu anlaşma, teknoloji dünyasında büyük yankı uyandırırken, en çok merak edilen konu ise TikTok'un başarısının temelini oluşturan algoritmanın akıbeti.
Yapılan açıklamalara göre, Trump yönetimi, TikTok'un sahibi ByteDance'a, ABD'li kullanıcıların verilerinin Çin tarafından casusluk amacıyla kullanılmasını veya algoritmanın manipüle edilmesini önlemeye yönelik yasaya uyum sağlaması için 16 Aralık'a kadar süre tanıdı. Anlaşma çerçevesinde, uygulamanın çoğunluk hissesinin ABD'li yatırımcılara geçmesi bekleniyor.
Ancak, ABD'li gazetelerin bildirdiğine göre, anlaşmanın mevcut çerçevesi gereği TikTok'un yönetim kurulunun ağırlıklı olarak Amerikalılardan oluşması ve ABD hükümeti tarafından bir üyenin belirlenmesi öngörülüyor. Trump, anlaşmanın 30 ila 45 gün içinde tamamlanacağını belirtti.
Anlaşmanın en dikkat çekici noktalarından biri ise TikTok'un algoritmasının ABD'ye lisanslanacak olması. Yani Çin, uygulamanın kalbi niteliğindeki algoritmayı ABD'ye devretmek yerine lisanslama yoluna gidiyor. Bu durum, ABD'de daha fazla hata barındıran bir TikTok sürümüyle karşılaşılması ihtimalini doğuruyor. Anlaşma yürürlüğe girerse, ABD'li kullanıcılar için içerik öneri algoritmalarının yeniden oluşturulması gerekeceği ifade ediliyor. Ayrıca, Amerikalı kullanıcıların oluşturduğu içeriğin, dünyanın geri kalanındaki kullanıcılar tarafından erişilebilir olacağı ve bunun tersinin de geçerli olacağı belirtiliyor.
Öte yandan, ABD Kongresi'ndeki bazı isimlerin, ulusal güvenlik endişeleri devam ettiği takdirde anlaşmaya müdahale edebileceği konuşuluyor. Algoritmanın Çin kontrolünde kalması durumunda TikTok'u yasaklamayı amaçlayan yasanın ihlal edilip edilmediği konusunda muhalefet edenler bulunuyor.
Trump, uzun süredir TikTok'un iş ortağı olan Oracle'ın ABD'li kullanıcı verilerini kendi tesislerinde yöneterek Çinli sahiplerin (yüzde 20'den az hisseyle kalacaklar) casusluk yapmasını veya dezenformasyon yaymasını engelleyeceğini düşünüyor.
Daha önce Çin'in zorla satışa direnç gösterdiği ve hatta en kârlı kısım olan algoritmalar üzerindeki ihracat kontrollerini uygulamaya koyarak, algoritmanın ülkesinde kalmasını sağladığı biliniyor. Lisanslama anlaşmasının bir parçası olarak TikTok'un Çinli ana şirketinin ABD'deki algoritmalar üzerindeki kontrolünü ne ölçüde sürdüreceği ise belirsizliğini koruyor.
Çinli yetkililer, anlaşma kapsamında ABD kullanıcı verilerine erişimin nasıl kısıtlanacağı konusunda detay vermezken, ByteDance'ın TikTok'un ABD'deki kullanıcı verileri ve içerik güvenliği operasyonlarını ABD'li sahiplere devredeceğini belirtti.
Bazı yatırımcılar, ABD'nin Çin algoritmasının en azından bir kısmını kullanacağını ancak ABD'li kullanıcı verileriyle eğiteceğini öne sürerken, ABD'li bir danışman ise Trump'ın algoritma satışını zorlamayan bir anlaşmayı kabul ederek geri adım attığını iddia etti.
Bu gelişmelerin ardından, Trump ve Çin Devlet Başkanı Xi Jinping arasındaki telefon görüşmesinde daha fazla detayın açıklanması bekleniyor. ByteDance ise henüz anlaşma hakkında bir yorum yapmadı.
