Teknoloji dünyasında nadiren de olsa, 20. yüzyıldan kalma eski bir oyun konsolu ilk kez emülasyon yoluyla oynanabilir hale geliyor. Geçtiğimiz hafta Ares v146 sürümünün yayımlanması ve Pioneer LaserActive için özel olarak tasarlanmış Mega LD oyunlarını destekleyen ilk emülatörün piyasaya sürülmesiyle bu gerçekleşti.
Retro oyun tutkunlarının bile belki de adını yeni duyacağı LaserActive, 1994 yılında piyasaya sürülen ve oldukça pahalı bir LaserDisc oynatıcısıydı. Bu cihaz, Sega Genesis ve NEC TurboGrafx-16 oyunlarını ve kontrolcülerini destekleyen değiştirilebilir donanım modülleriyle birlikte geliyordu. Bu eklentiler sayesinde, oyun verileri ve grafiklerini birleştiren ve her iki tarafında 60 dakikaya kadar tam ekran, standart tanımlı analog video içeren özel LaserActive formatı için tasarlanmış birkaç oyunu da oynamak mümkündü.
Mega-LD oyunları (Genesis uyumlu LaserActive oyunları olarak biliniyordu), dönemin erken CD-ROM konsollarında bulunan oyun türlerinin süper boyutlu versiyonlarıydı. Bu oyunlar genellikle eğitici içerikler, dallanan zindan keşifleri, Dragon's Lair benzeri animasyonlu hızlı zamanlı etkinlikler ve gelişmiş animasyonlu video arka planları üzerine standart Genesis veya TG-16 grafiklerini yerleştiren ray nişancıları (bazen çekilmiş oyuncuları da içeriyordu) şeklinde karşımıza çıkıyordu.
LaserActive'in yüksek fiyatı (temel ünite için 970 dolar; konsol eklenti modülleri için 600 dolar; 90'lar doları üzerinden LaserDisc oyunları için 120 dolar) ve öne çıkan yazılımlarının eksikliği, onu 90'ların ortalarındaki birçok oyun konsolu meraklısı arasında bile göreceli bir merak unsuru haline getirmişti. Japonya ve ABD'deki toplam satışların yaklaşık 10.000 adet olduğu tahmin ediliyor. Buna rağmen, bu nadir konsol, nadir bulunan donanım ve yazılımları toplama konusunda büyük bir tutkuya sahip küçük bir hayran kitlesi oluşturmuştu. Bu hayranlar, o dönemin emülasyon yoluyla keyfini çıkarılamayan oyunlarını oynamak için yoğun çaba harcıyorlardı.
“Yapması Çok Zor Olacağını Sanmıyorum”
LaserActive'i nihayet kitleler için erişilebilir hale getiren yeni emülatör, Nemesis takma adlı bir kodlayıcının uzun süredir devam eden tutku projesiydi. Nemesis, 15 yıldan uzun bir süre boyunca LaserActive'in iç işleyişini derinlemesine anlamak ve bu bilgiyi bir emülatöre uygulamak için çalıştı.
Gençliğinden beri bir Sega hayranı ve koleksiyoncusu, ayrıca 2000'lerin başından beri bir emülatör meraklısı olan Nemesis, ilk LaserActive ünitesini 2004 yılında 200 dolara bulmuştu. 2009 yılına gelindiğinde, kısa ömürlü sistem için emülasyon desteğinin çalışması için nelerin gerektiğini kamuoyuna açıkça tartışmaya başlamıştı. Nemesis o dönemde bir forum başlığında, sonunda çok büyük bir küçümseme haline gelecek bir yorumla, "Bunun yapılmasının çok zor olacağını sanmıyorum" yazmıştı.
LaserActive'in bellek kayıtlarını izlemek ve gerçek sistem mantığını tersine mühendislikle anlamak nispeten basitti, ancak Mega-LD disklerinden gerekli oyun ve video verilerini almak büyük bir çabaydı. Nemesis, Mega-LD diskindeki her şeyi anlamlandırmak için gereken "içindekiler tablosu" verilerine ulaşmanın tek yolunun, Sega PAC-S10 modülüne birkaç fiziksel veri kablosu lehimleyip, veri hatlarının bir akış yakalamasını yapmak için bir Saleae mantık analizcisi kopyası kullanmak olduğunu açıkladı.
Ardından, bir LaserActive diskindeki devasa miktardaki analog videoyu emülasyon için uygun, kayıpsız bir formatta yakalama sorunu vardı. Standart LaserDisc filmleri için çalışan ticari analog yakalama kartları, bu görevin üstesinden gelemedi. Çünkü bu kartlar genellikle o dönemin 480i CRT ekranlarının sınırlarının ötesinde gizlenen VBI kontrol verilerini görmezden geliyordu. Kayıplı yakalama kartları ayrıca, bir LaserActive diskinde standart olmayan şekillerde düzenlenebilecek birden fazla video veri akışını doğru bir şekilde yorumlamakta da sıklıkla zorlanıyordu.
Nemesis, "Nadiren [LaserActive] oynatıcı normal bir şekilde video oynatıyor" diyerek durumu şöyle açıklıyor: "Oyunlar genellikle alan başına tamamen farklı video görüntüleri içeriyor, yalnızca biri gösteriliyor veya her ikinci kareyi atlıyor, bu da aynı disk alanında dört veya daha fazla video akışını karıştırıyor. Birçok oyun bunu kesintisiz 'dallanma' için kullanıyor, örneğin sola veya sağa gitme gibi, bu da oynatma sırasında sürekli ve sorunsuz bir şekilde değişebilir."
2016 yılına kadar Nemesis, ham video sinyalini almak için LaserActive donanımına doğrudan bağlantı kurarak kendi video yakalama kurulumunu oluşturmak zorunda kalmıştı. Ancak, yıllar sonra Domesday Duplicator projesi üzerindeki topluluk çalışmaları ve Nemesis'in açık kaynaklı ld-decode yazılımı üzerindeki çalışmaları sayesinde, tam ve kesintisiz Mega-LD videolarının kayıpsız sürümleri nihayet dijital olarak yakalanabildi (ancak oyun başına 28 GB'a kadar yer kaplayan bir formatta).
Bu Mega-LD diskleri başarıyla kopyalandıktan sonra, Nemesis gerçek emülasyonun çalışmasının şaşırtıcı derecede sorunsuz olduğunu söyledi. "Space Berserker hızla çalışıyordu ve sonrasında, daha fazla oyunun kod çözme işlemi tamamlandıkça çoğu ilk denemede sorunsuz çalıştı," dedi Nemesis. "Tam donanımı, tüm tuhaflıkları ve alışılmadık özellikleriyle emüle etmeyi hedeflediğim için, bir oyun ne yapmaya çalışırsa denesin, çalışması gerekiyordu."
Bazıları, Wired dergisinin 2009'da "oldukça muhtemelen en kötü tasarlanmış ve muhteşem derecede işe yaramaz oyun konsolu" olarak adlandırdığı şeye emülasyon çabasını küçümseyebilir. Yine de, oyun koruma uzmanları için yeni emülatör, yaşa bağlı aşınma veya elden çıkarma eğiliminde olan nadir fiziksel donanım ve yazılımları aramak zorunda kalmadan bu oyun meraklarını incelemek için değerli bir fırsat sunuyor.
Ve hatta sıradan retro oyun hayranları bile Mega LD kütüphanesini karıştırıp, 90'ların alternatif bir gerçeklik versiyonunu hayal edebilirler; burada LaserDisk'ler, CD-ROM'lar yerine oyunculara o günün tam hareketli video modasına çok farklı bir bakış açısı sunuyordu.
