Uzayın derinliklerinde 50 yılı aşkın süredir yolculuk yapan eski bir Sovyet uydusu, önümüzdeki ay Dünya atmosferine girerek alevler içinde yok olmaya hazırlanıyor. 1972 yılında fırlatılan Kosmos-482 adlı bu gizemli görev, Sovyet uzay programının soğuk savaş dönemindeki sessiz sedasız çabalarından biriydi.
31 Mart 1972'de Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssü'nden fırlatılan Kosmos-482'nin asıl hedefinin Venüs olduğu düşünülüyor. Sadece dört gün önce başarılı olan Venera 8 görevi gibi, bu görevin de Venüs'e ulaşması planlanmıştı. Ancak fırlatma sırasında yaşanan bir zamanlayıcı arızası nedeniyle uydu, Venüs yerine Dünya yörüngesinde mahsur kaldı.
Sovyetler Birliği, başarısız olan bu tür görevleri genellikle duyurmazdı. Bu nedenle Kosmos-482 görevi de basit bir Kosmos tanımlamasıyla tarihteki yerini aldı. Fırlatmadan kısa süre sonra uydu dört parçaya ayrıldı ve bazı parçalar 3 Nisan'da Yeni Zelanda üzerinde atmosfere girerek düştü. Ancak ana gövde veya görev modülü, 50 yılı aşkın süredir yörüngede kalmayı başardı.
Şimdi ise bu tarihi uzay çöpü, yolculuğunun sonuna yaklaşıyor. Önümüzdeki ayın başlarında, özellikle 10 Mayıs civarında atmosfere yeniden giriş yapması bekleniyor.
Yaklaşık 500 kilogram ağırlığındaki Kosmos-482'nin düşüşünün karada yaşayanlar için düşük bir risk oluşturduğu belirtiliyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse, 2011 yılında düşen ve 5.900 kilogram ağırlığında olan bir uyduya (UARS) göre çok daha hafif.
İlginç bir nokta ise, Kosmos-482'nin bir iniş modülü taşıyor olabileceği. Venüs'ün zorlu atmosferine dayanacak şekilde tasarlanmış bir iniş modülünün, Dünya atmosferine girişte tamamen yanmadan kurtulma olasılığı teorik olarak mümkün. Ancak bu konuda kesinlik yok, çünkü uzun süreli yörüngede kalma ve atmosfere giriş açısı gibi birçok belirsiz faktör bulunuyor.
Kosmos-482'nin yörüngesi şu anda yaklaşık 156 kilometre ile 394 kilometre arasında değişiyor ve Dünya etrafındaki bir turunu yaklaşık 90 dakikada tamamlıyor. Atmosfere giriş zamanı yaklaştıkça, düşüş noktası ve zamanı hakkında daha doğru tahminler yapılabileceği bildiriliyor.
Bu tür olaylar, alçak Dünya yörüngesinin giderek kalabalıklaştığı bir dönemde yaşanıyor. SpaceX'in Starlink'i, OneWeb, Amazon'un Kuiper Projesi ve Çin'in uydu takımları gibi mega uydu takımyıldızları uzaydaki çöp sorununu artırıyor. Kosmos-482'nin alevli vedası, hem uzay tarihinin bir parçası hem de yörüngedeki yoğunluğun bir hatırlatıcısı olacak.
