Teknoloji dünyasında yıllarca süren bir gizem, elektronik alanında uzmanlaşmış bir YouTube kullanıcısı tarafından aydınlatıldı. Rob Smith, 1993 yılında Amiga bilgisayarı için kendi ses örnekleyici (sound sampler) devresini yapmaya çalıştı. O dönemin popüler bir dergisindeki yönergeleri dikkatle takip etmesine ve teknik destek almasına rağmen, hazırladığı örnekleyici bir türlü çalışmadı. Tam 32 yıl sonra, edindiği bilgi birikimi ve internetin sunduğu kaynaklarla bu projeye geri dönen Smith, sonunda hatanın kaynağını buldu.
Smith'in bahsettiği çalışma, dönemin Amiga kullanıcıları tarafından oyunlar, demolar, slayt gösterileri ve müzik besteleri için ses örnekleri almak amacıyla kullanılıyordu. Smith'in bu projeye ilgi duymasının nedeni, bilgisayar ve elektronik hobilerini birleştirmesiydi.
Bu kendi kendine yap projesinde yaşanan başarısızlık, hiç şüphesiz oldukça can sıkıcı olmalıydı. Smith, hatırladığı kadarıyla o dönemde projede kullandığı parçaları atmış, ancak maliyeti yüksek olan analogdan dijitale dönüştürücü (ADC) çipini saklamış.
Aynı çipe sahip olan Smith, bu kez daha deneyimli ve geniş internet kaynaklarından faydalanarak DIY Amiga örnekleyici projesine yeniden girişti. Ancak 2025 yılında, derginin yönergelerini birebir uyguladığında 1993'tekiyle aynı sonucu aldı: Cihaz çalışmıyor, hatta Amiga bilgisayarı kilitleniyordu.
DIY Öğretici Hataları Keşfediliyor
CU Amiga Dergisi'nin 39. sayısındaki yönergeleri büyük bir titizlikle takip eden Smith, kısa sürede en az bir bariz hatayı tespit etti. CU Amiga'nın 40. sayısını incelediğinde, stereo örnekleyici için hazırlanan "Kendi Örnekleyicinizi Yapın Bölüm 2" bölümünde, 39. sayıdaki mono örnekleyici için bir düzeltme olduğunu gördü.
Bir yazım hatası olarak nitelendirilen bu durum, CU Amiga 40. sayıda "C1 kondansatörünün 47uF olması gerektiği" şeklinde belirtiliyordu. Bir ay önceki sayıda ise bu bileşen "7uF" olarak listelenmişti. Bu yanlışlık, lehim aletiyle yapılan küçük bir müdahale ve doğru bileşenin takılmasıyla giderildi.
Ancak bu bileşen değişikliği sorunu tam olarak çözmedi. Smith daha fazla araştırma yaparak, cihazın saat sinyalinin (normalde ~30 KHz olması gereken) aslında sadece 287 Hz olduğunu keşfetti. ADC'nin veri sayfasına başvurarak ve bilgi birikimini kullanarak, saat sinyalini düzenleyen kondansatörü 470nF'den 20pF'a düşürmeye karar verdi. Bu önemli düşüş, cihazın saat sinyalini 1.6 MHz'e yükselterek DIY örnekleyicinin Audition 4 ve ProTracker gibi Amiga örnekleyici yazılımlarıyla çalışmasını sağladı.
Örnekleyici Eklentileri Amiga ve ST Bilgisayar Sahipleri Arasında Popülerdi
16-bit dönem bilgisayarlarımda ben de ses örneklemeyle uğraşmıştım. Microdeal'in Atari STe için sunduğu ticari Stereo Master kartuşu ve yazılım paketini kullanıyordum (bu paket Amiga için de mevcuttu). O dönemde bu tür bir DIY projeye girişmek, bileşenler için ciddi bir harcama anlamına gelirdi ve elektronik/lehimleme hobim değildi.
Rob Smith'ten Daha Fazlası
Elektronik meraklısı Rob Smith, daha önce de dikkat çekici projeleriyle adından söz ettirmişti. Daha önceki bir çalışmasında, "Alien" filminden esinlenerek tamamen çalışan bir M314 hareket takip cihazı prototipi geliştirmişti.
