Herbisit glifosatın (Roundup markasıyla bilinen) insan sağlığı için risk oluşturmadığı iddia eden, 25 yıl önce yayımlanan ve uzun süredir tartışmalara neden olan bir bilimsel makale, endüstri manipülasyonuyla ilgili ciddi etik endişeler nedeniyle resmen geri çekildi. Bu karar, sekiz yıl önce görülen bir mahkeme davasında, kimya şirketi Monsanto çalışanlarının bu zirai ilacın güvenlik değerlendirmesini 'hayalet yazarlık' yöntemiyle hazırladığına dair bulguların ardından geldi.
Glifosatın kansere, endokrin sistem bozukluklarına veya insanlara toksik etkiye neden olduğuna dair bir kanıt bulunmadığı yönündeki bu makale, glifosatla ilgili bilimsel araştırmalarda en çok atıf alan çalışmalardan biriydi. 2000 yılında bilimsel bir dergide yayımlanan makalenin yazarlarının bulgularının şimdi geri çekilmesi, Roundup'ın güvenliği hakkında ciddi soru işaretleri doğuruyor.
Monsanto'nun 1974 yılında piyasaya sürdüğü Roundup, 2018'de Bayer tarafından devralındı. Bayer, ilacın talimatlara uygun kullanıldığında güvenli olduğunu savunmaya devam ediyor.
Makalenin geri çekilme gerekçesi olarak, çalışmanın akademik bütünlüğünü ve sonuçlarını zedeleyen birkaç kritik sorun belirtildi. Makalenin tek hayatta kalan yazarına ulaşma çabalarına rağmen yanıt alınamadığı kaydedildi. Makalenin, glifosatın kanserojenliği konusundaki tartışmalarda önemli bir referans noktası olarak görüldüğü ancak Monsanto çalışanlarının hangi bölümleri yazdığı konusundaki belirsizliğin, varılan sonuçların bütünlüğü hakkında şüpheler yarattığı ifade edildi.
Bu kritik sorunlar arasında, kanser ve genotoksisiteye dair değerlendirmelerin yalnızca Monsanto'nun yayımlanmamış çalışmalarına dayanması ve makalenin hazırlandığı tarihte tamamlanmış olan diğer uzun vadeli çalışmaların göz ardı edilmesi yer alıyor. Yazarların bağımsızlığının olmaması ve Monsanto çalışanlarının katılımı ile ilgili şeffaflık eksikliği, ciddi etik kaygıları gündeme getiriyor.
Glifosat, dünya genelinde en yaygın kullanılan herbisitlerden biri olup hem büyük ölçekli çiftçiler hem de ev bahçıvanları tarafından yabani otları yok etmek için kullanılıyor. Tarımda, bu kimyasal, glifosata dayanıklı hale getirilmiş 'Roundup Ready' ürünlerle birlikte satılıyor. Bu genetiği değiştirilmiş bitkiler, tarlalara püskürtülen glifosatın, dirençli olmayan diğer tüm bitkileri öldürmesine izin verirken, ekinleri sağlam bırakıyor.
Bu kimyasalın insan sağlığı üzerindeki etkileri ve ekosistemler üzerindeki geniş çaplı etkileri hakkında endişeler giderek artıyor. Yapılan bir araştırmaya göre, geri çekilen bu makaleye 800'den fazla akademik makalede, çok sayıda devlet belgesinde ve hatta yapay zeka modellerinin bilgi kaynağı olarak kullandığı Wikipedia'daki bazı makalelerde atıf yapıldığı ortaya çıktı.
2015 yılında, Dünya Sağlık Örgütü'nün Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı, glifosatı büyük ölçüde hayvan çalışmaları temelinde olası bir kanserojen olarak sınıflandırmıştı. Ancak diğer sağlık kuruluşları ve örgütleri bu konuda farklı görüşler belirtiyor.
Glifosatın insanlar için gerçek bir risk oluşturup oluşturmadığını belirlemek için daha sıkı ve tamamen bağımsız araştırmalara ihtiyaç duyuluyor. Bayer, Roundup'ın potansiyel kanserojenliğiyle ilgili davalarda şimdiden milyarlarca dolar ödedi ve binlerce dava dosyası halen çözüm bekliyor.
