Gökyüzü meraklıları, dürbünlerinizi hazırlayın! Haziran ayının dolunayı olan ve 'Çilek Ayı' olarak bilinen bu özel an, gökyüzünde kendini göstermeye hazırlanıyor.
Kuzey Yarımküre'de baharın son dolunayı olmasının yanı sıra, bu yılki Çilek Ayı kuzeyden bakıldığında yılın en alçak dolunayı olacak. Ayrıca, Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesindeki konumundan dolayı Güneş'ten en uzakta bulunan dolunaylardan biri olma özelliğini de taşıyacak.
Ay, 11 Haziran Çarşamba günü tam dolunay evresine ulaşacak. Ancak, bu saatin günün erken saatlerine denk gelmesi nedeniyle, Ay'ı görmek için en iyi zaman 10 Haziran Salı akşamı, gün batımında doğarkenki hali olacak. Ay'ın yükselişini izlerken, sağ üst tarafına doğru bakarak Akrep takımyıldızında yer alan parlak yıldız Antares'i de görebilirsiniz.
Haziran ayının dolunayı, Kuzey Yarımküre'den bakıldığında her zaman yılın en alçak dolunaylarından biridir. Bunun nedeni, dolunayın tanım gereği Güneş'in tam karşısında yer almasıdır. Yaz gündönümü 20 veya 21 Haziran tarihinde gerçekleştiğinde, Güneş gökyüzünde mümkün olan en yüksek konumdayken, buna en yakın dolunay yılın en alçağı olur. Bu, Ay'ın gün batımında güneydoğu ufkundan yükseleceği, güney gökyüzü boyunca ilerleyeceği (güney ufkundan çok fazla yükselmeden) ve gün doğumunda güneybatıdan batacağı anlamına gelir.
Çilek Ayı'nın Güneş'ten en uzakta olan dolunaylardan biri olmasının nedeni ise Dünya'nın Güneş etrafındaki yörüngesinin hafif elips şeklinde olmasıdır. Bu, yörüngesinde Güneş'e en yakın ve en uzak noktalar olduğu anlamına gelir. Bu yılki en uzak nokta (aphelion), 3 Temmuz tarihinde gerçekleşiyor. Dolunay Güneş'in karşısında olduğu için, bu aynı zamanda Ay'ın tüm yıl boyunca Güneş'ten en uzakta olduğu zamandır. Haziran dolunayı, Güneş'ten yaklaşık 152.200 kilometre uzakta olacak.
'Çilek Ayı' ismi, Kuzey Yarımküre'nin bazı bölgelerinde bu ay olgunlaşan yabani çileklerden geliyor. Bu aya verilen diğer yerli Amerikan isimleri arasında 'Çileklerin Olgunlaştığı Ay', 'Yeşil Mısır Ayı', 'Sıcak Ay' ve 'Çiçek Açan Ay' bulunuyor. İngilizce isimleri 'Çiçek Ayı', 'Ekme Ayı' ve 'Bal Şarabı Ayı' iken, bazı Kelt isimleri 'At Ayı', 'Dyan Ayı' ve 'Gül Ayı'dır.
