Kendi bilgisayarını toplayan bir 3D grafik uzmanı, servet değerindeki bilgisayarını çalıştıramamanın büyük zorluğunu yaşıyor. Yaklaşık 20.000 dolar değerindeki bu bilgisayar, 4.000 dolarlık AMD Ryzen Threadripper Pro 7975WX işlemci, çift 2.500 dolarlık Zotac RTX 4090 ekran kartı ve devasa miktarda RAM (512GB) gibi yüksek performanslı bileşenlere sahip. Ancak, talihsiz bir BIOS güncellemesi girişiminin ardından, sistem bir türlü açılamıyor ve ekranda Q-Code 92 hatası beliriyor. Anakart da dahil olmak üzere birçok bileşen garantiye gönderilip değiştirilmesine rağmen sorun devam ediyor.
Bu sorunun temel nedenini anlamak için olayın zaman çizelgesine bir göz atalım. Sistem, başlangıçta 2024 yılının sonlarında bir araya getirilmiş. Kullanıcı, ilk testler için kasasız bir şekilde sistemi toplamış ve her şey yolunda gitmiş. Daha sonra bileşenleri Corsair 9000D Super Full-Tower kasasına monte ettiğinde de sorunsuz çalışmaya devam etmiş.
Ancak, sistemdeki NVMe SSD sürücülerinden biriyle uyumsuzluk sorununu gidermek için Asus Pro WS WRX90E-SAGE SE anakartın BIOS'unu güncellemek gerektiğini fark etmiş. Kullanıcı, anakartın kendi BIOS flashback özelliği yerine "BIOS aracı"nı kullanarak güncellemeyi yüklemeyi denemiş. Güncelleme sırasında bir şeyler ters gitmiş. Kullanıcı, "BIOS güncellemesi takılıp kalınca kapatmak zorunda kaldım" diyerek yaşadığı sıkıntıyı dile getirmiş.
Q-Code 92 Hatası Baş Gösteriyor
Bu noktadan sonra, kullanıcı Q-Code 92 hatasıyla baş edemez hale gelmiş. Doğal olarak sorunun anakarttan kaynaklandığını düşünmüş, zira hatasız çalışan bilgisayar ile şimdiki durum arasındaki tek değişiklik BIOS güncellemesi ve dolayısıyla anakart olmuştu. Kullanıcı, anakartı garantiye göndermekte şanslıymış. Ancak, Asus'tan "kullanılmış/yenilenmiş" bir değişim anakartı gelmesine ve sistemi tekrar kurmasına rağmen, aynı hata yeniden ortaya çıkmış…
Kullanıcı, şüphelendiği bileşenleri tek tek değiştirmeye başlamış. "İkinci anakart, ikinci işlemci ve ikinci ekran kartı" denemiş, ancak sonuç yine değişmemiş. Ardından Asus'u üçüncü bir anakart (bu sefer sıfır olduğu belirtiliyor) göndermeye ikna etmiş. Yeni RAM ve yeni bir güç kaynağı ile baştan bir kurulum denemiş. Ancak Q-Code 92 hatası ısrarla devam etmiş.
Kullanıcı yaşadığı çaresizliği dile getirerek, "Bu süreçte sayısız RAM yerleşimi denemesi, CMOS temizleme, BIOS'u farklı versiyonlara geri döndürme girişimleri yaptım ve hiçbir çevre birimi veya sürücünün takılı olmadığından emin oldum" diye belirtmiş. Bu noktada, "20.000 dolarlık kağıt ağırlığına" dönen bilgisayarı için teknoloji topluluklarından yardım istemiş.
Sıfırdan, Temel Bileşenlerle Başlamak
Bu tür durumlarla karşılaşıldığında, deneyimli bilgisayar uzmanları ve tamircileri genellikle sistemi POST (Power-On Self-Test) yapıp anakartın açılış ekranına ulaşmak için gereken minimum bileşenlere indirir ve BIOS ayarlarına girmek için bir tuşa basmayı denerler. Bu durumda, Q-Code 92 hatasını geride bırakmak büyük bir başarı olacaktır.
Threadripper işlemcilerde dahili grafik birimi (iGPU) bulunmadığından, minimum bileşen düzeyine ulaşmak için bir ekran kartı eklenmesi gerekecektir. Başlamak için, her şeyi anakarttan ayırarak test tezgahı aşamasına geri dönülmeli. Ardından CMOS temizleme prosedürü uygulanmalı, işlemci takılmalı, bir adet RAM takılmalı, ekran kartı yerine yerleştirilmeli, işlemcinin üzerine bir miktar termal macun ile işlemci soğutucusu yerleştirilmeli ve anakart ile ekran kartına güç kaynağından elektrik bağlantısı yapılmalı. Monitör ve klavye/fare takılmalı. Bu adımlardan sonra, anakartın güç pinlerini bir tornavida ucu gibi iletken bir nesne ile kısa devre yaparak sistemi açmayı denemek gerekir.
Eğer sistem bu minimal konfigürasyonda da aynı hatayı veriyorsa, dikkate alınması gereken çok daha az değişken kalmış demektir. Elinde çok sayıda yedek parça bulunan bilgisayar tamircileri ve meraklıları bu konuda daha şanslıdır. Genellikle, hataya neden olabilecek temel parçaları "çalıştığı bilinen" parçalarla A/B testi yaparak suçluyu bulabilirler. Geri kalanlarımız ise, minimalist testlerin hatanın kökenini bir bileşene işaret etmesini umarak, o parçayı iade edip yenisinin gelmesini ve sorunun çözülmesini beklemek zorunda kalırız.
Q-Code 92, PCI Veri Yolu başlatma sorununa işaret etse de, suçluyu tam olarak daraltmaz. Dolayısıyla, bu konuda kesin cevaplar elimizde yok. Ancak, talihsiz kullanıcının yukarıda özetlenen temel sorun giderme adımlarıyla bu 20.000 dolarlık bilmeceden bir çıkış yolu bulmasını umuyoruz.
Eğer A/B testi yapabilmek için daha fazla bileşene erişim imkanı olsaydı bu, kullanıcı için büyük bir avantaj olurdu. Ancak bu mümkün değilse ve kendilerini bir çıkmazda hissediyorlarsa, güvendiği bir yerel tamirci ile iletişime geçerek sistemi tamir ettirmek, hem zamandan hem de stresten tasarruf sağlayabilir. Böylece 3D grafik uzmanı, kendi zamanını harcamak yerine, hatayı verimli bir şekilde tespit edip düzeltebilecek kaynaklara sahip bir uzmana başvurmanın maliyetini karşılamış olacaktır.
