Yaklaşık 1800 yıl öncesine ait bir iskelet üzerinde yapılan yeni bir araştırma, Roma döneminde yaşamış bir gladyatörün büyük bir kedi, muhtemelen bir aslan tarafından parçalanarak öldürülmüş olabileceğini gösteriyor. İngiltere'deki Roma Britanya'sından (şimdiki York) çıkarılan iskeletteki ısırık izleri bu iddiayı destekliyor.
Ancak, araştırmaya dahil olmayan bazı uzmanlar bulgular konusunda farklı görüşlere sahip. Bir uzman, bu kişinin gladyatör olmayabileceğini, bunun yerine idam edilmiş bir mahkum olabileceğini sorguluyor. Ayrıca ısırık izlerinin bir aslandan değil, bölgeye özgü kurt veya köpeklerden gelmiş olabileceği, kişinin önce başı kesildikten sonra ısırılmış olabileceği de iddia ediliyor.
Tartışmaya rağmen bazı noktalar kesin: 26-35 yaşları arasındaki bu adamın iskeleti, öldüğünde veya ölmek üzereyken başının kesildiğini ortaya koyuyor. Araştırmacılar, bu baş kesme işleminin ya kişinin acısını sonlandırmak için ya da o dönemin geleneksel uygulamalarına uymak amacıyla yapılmış olabileceğini belirtiyor.
İskelette bulunan ısırık izlerinin şekli ve derinliği, büyük bir kedi tarafından parçalandığını gösteriyor. Ekip, bu izlerin 'belgelenmiş büyük kedi ısırığı vakalarıyla tamamen uyumlu' olduğunu ifade ediyor.
Adam, günümüzde İngiltere'nin York şehri olan Roma dönemi Eboracum'daki bir mezarlıkta gömülüydü. Bu mezarlığın diğer gladyatörlerin de defnedildiği bir alan olduğu düşünülüyor. Araştırma ekibinden bir arkeolog, mezarlığın gladyatörlere ait olmasının, kişinin eğitimli bir gladyatör olma ihtimalini artırdığını düşünüyor.
Aynı mezarlıkta bulunan diğer iskeletlerde de gladyatörlere özgü yaralanmalarla tutarlı izler mevcut. Bölgeden çıkarılan cesetlerde iyileşmiş travma izleri bulunması, tekrarlayan dövüşlerin kanıtı olarak görülüyor. Ayrıca, gömülen kişilerin çoğunun başının kesildiği görülüyor, bu da bazen dövüş sonunda yenilen gladyatörlere uygulanan bir yöntemdi.
Adamın öldüğü dövüşün şehirdeki bir amfitiyatroda gerçekleşmiş olması muhtemel. Roma dönemi York'un, önemli bir şehir ve lejyon merkezi olarak en az bir amfitiyatroya sahip olması bekleniyor, ancak kesin yeri bilinmiyor.
Uzun ve Tehlikeli Bir Yolculuk
İngiltere'de doğal olarak büyük kedi türleri bulunmadığı için, hayvanın özellikle Kuzey Afrika'dan deniz, nehir ve karayolu kombinasyonuyla York'a getirilmiş olması gerektiği düşünülüyor. Araştırmacılar, hayvanın kafeste veya kasada taşındığını ve bakıcılarının onu beslerken veya kontrol altında tutarken büyük zorluklar yaşadığını tahmin ediyor. Hayvanın bu uzun ve stresli yolculukta ölme riskinin yüksek olduğu belirtiliyor.
Tartışmalı Sonuçlar
Roma gladyatörlerini kapsamlı bir şekilde incelemiş bazı uzmanlar, araştırmacıların bulgularına şüpheyle yaklaşıyor. Onlara göre, Roma İmparatorluğu'nda hayvanlarla dövüşenler ya idam edilmiş mahkumlar ya da vahşi hayvan avcıları (venatores) idi; bu kişiler gladyatör sayılmazdı. Bazı gladyatör araştırmacılarının 'gladyatörlerin hayvanlarla dövüştüğü yönündeki eski yanılgıyı ortadan kaldırmaya çalıştığını' ifade eden bir uzman, bu kişinin gladyatör olamayacağını savunuyor.
Öte yandan, bazı diğer araştırmacılar makalede sunulan bulguları 'kesinlikle ilginç ve heyecan verici bir olasılık' olarak değerlendiriyor. Araştırma ekibinin analizlerinin 'inandırıcı' olduğu ve kişinin büyük bir kedi tarafından öldürüldüğü spekülasyonunu haklı çıkardığı yönünde destekleyici görüşler de mevcut. En olası senaryonun, kurbanın hayvanlara yem olarak atılan mahkumlardan biri olabileceği düşünülüyor.
Sonuç olarak, bu iskeletin keşfi, Roma döneminde Britanya'da gerçekleşen insan-hayvan dövüşlerine dair nadir ve tartışmalı bir fiziksel kanıt sunuyor.
