Bundan 146.000 yıl öncesine ait olduğu düşünülen ve 'Ejderha Adam' olarak bilinen bir kafatası, bilim dünyasında büyük bir heyecana neden olmuştu. Daha önce yeni bir antik insan türünün tek temsilcisi olduğu düşünülen bu kafatasının, aslında soyu tükenmiş akrabalarımızdan daha büyük bir gruba, yani Denisovalılara ait olduğu ortaya çıktı. Bu keşif, Denisovanlardan elde edilen ilk tam kafatası olması açısından büyük önem taşıyor.
Bu kafatası, aslında yıllardır gözümüzün önündeydi. 1930'larda Çin'in Harbin kentinde, Songhua Nehri üzerine bir köprü inşa eden bir işçi tarafından bulundu. Bölgenin adı Longjiang (Ejderha Nehri) anlamına geldiği için kafatasına 'Ejderha Adam' lakabı takıldı.
Ancak işçi, o dönemdeki işgal koşulları nedeniyle bulduğu kafatasını kimseye göstermedi ve bir kuyunun dibine sakladı. Kafatası, ancak 2018 yılında ailesi tarafından Hebei GEO Üniversitesi'ne bağışlandığında bilimsel araştırmalara konu olabildi.
2021'de yapılan ilk incelemelerde kafatası, fiziksel görünüşü (morfoloji) temel alınarak yeni bir antik insan türü (Homo longi) olarak sınıflandırıldı. Paleontologlar, fosillerin fiziksel özelliklerine bakarak familya ağacındaki yerlerini belirlemeye çalışırlar. Ancak morfoloji yanıltıcı olabilir; aynı türün bireyleri yaşam tarzı ve çevreye bağlı olarak çok farklı görünebilir.
Yapılan yeni çalışmalarda ise farklı bir yöntem izlendi. Araştırmacılar, fosillerden, özellikle de DNA gibi kırılgan moleküler kanıtları çıkarmayı başardı. Bu genellikle zorlu ve her zaman sonuç vermeyen bir süreçtir.
Ekip, kafatasının vücudun en yoğun kemiklerinden biri olan temporal kemiğin petroz kısmından proteinler, hatta diş plağından mitokondriyal DNA (hücre çekirdeğindeki DNA'ya göre daha az detay içerse de çok faydalı) elde etti. Özellikle diş plağının DNA kaynağı olarak bu kadar verimli olması şaşırtıcıydı.
Elde edilen moleküler kanıtlar, 'Ejderha Adam'ın fiziksel görünüşünün düşündürdüğü kadar diğer antik insanlardan farklı olmadığını gösterdi. Bunun bir nedeni de, daha önce Denisovanlara ait herhangi bir tam kafatasının bulunmamış olmasıydı. Şimdiye kadar Denisovanlar hakkında bilgilerimiz daha çok dişlerden, küçük kemik parçalarından ve bir çene parçasından geliyordu.
'Ejderha Adam'ın mitokondriyal DNA'sı, Sibirya'da bulunan fosillerden bilinen en az beş başka Denisovan bireyiyle tür düzeyinde bir akrabalık olduğunu ortaya koydu. Kafatasında bulunan 95 protein parçacığından dördü belirgin şekilde Denisovanlara aitti ve üçü doğrudan eşleşiyordu.
Bu örnekleme yöntemlerinin bazı sınırlamaları olsa da, elde edilen bulgular 'Ejderha Adam'ı şimdilik Denisovanlar arasına yerleştirmek için yeterli görünüyor. Bir antik insan türünü (Homo longi) kaybetmiş olabiliriz ama Denisovanlara ait ilk tam kafatasını kazanmış olduk. Paleantropologların kataloğundaki bu eksik parçanın neredeyse 100 yıldır modern insanların elinde olması gerçekten de ilginç bir durum.
