Akıllı telefonların çocukluk üzerindeki etkileri giderek daha fazla anlaşılıyor. Yapılan yeni bir araştırmanın bulguları, ergenliğe adım atmaya hazırlanan genç tween'ler (yaklaşık 10-12 yaş arası) için dikkate değer sonuçlar ortaya koyuyor.
ABD'li araştırmacılar, 12 yaşındayken akıllı telefona sahip olmanın, telefona sahip olmayan akranlarına kıyasla depresyon, obezite ve yetersiz uyku riskini artırdığını tespit etti.
iPhone'un piyasaya sürülmesinin üzerinden henüz 20 yıl geçmemişken, bugün ergenlik dönemine giren birçok çocuk için dünya hep telefonlarla dolu bir dünya oldu. Bu tür çalışmalar, bu etkileri daha net anlamamıza yardımcı oluyor.
Çocuk ve ergen psikiyatristi Ran Barzilay, sonuçların akıllı telefonların genç sağlığı üzerinde önemli bir faktör olarak görülmesi gerektiğini gösterdiğini belirterek, bir çocuğa telefon verme kararının özenle verilmesi ve olası yaşam ve sağlık etkilerinin göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguluyor.
10.588 gençten alınan ve ergenlikteki beyin gelişimi üzerine devam eden bir çalışma kapsamında toplanan veriler, katılımcıların 12 yaşındaki sağlık durumlarına dair bir kesit sunuyor. Bu veriler, bir sonraki yıl telefon edinmenin (veya etmemenin) yaratabileceği potansiyel farklara dair bazı kanıtlar sunuyor.
Araştırmacılar, demografik özellikler ve sosyoekonomik durum gibi diğer değişkenleri de hesaba kattı. 12 yaşındayken, telefon sahibi olanların yaklaşık %6,5'inde depresyon teşhisi konulmuşken, telefona sahip olmayanlarda bu oran yaklaşık %4,5 civarındaydı. Bu, istatistiksel olarak küçük ancak anlamlı bir fark.
Obezite vakaları için ise akıllı telefon kullanıcılarının yaklaşık %18'i ile bu cihazlara sahip olmayan 12 yaşındakilerin %12'si arasında bir karşılaştırma yapıldı.
Uyku konusunda ise, telefon sahibi 12 yaşındakilerin %47'si yetersiz uyku (gecede dokuz saatten az) bildirdi; bu oran, telefon sahibi olmayan akranlarında %31'di.
13 yaşına kadar telefonu olan çocuklar, olmayanlara kıyasla daha fazla ruh sağlığı sorunu (depresyon dahil) ve yetersiz uyku bildirme eğilimindeydi. Ancak bu bir yıllık süreçte obezite riskinde belirgin bir değişiklik gözlenmedi.
Araştırmacılar, diğer çalışmaların da gösterdiği gibi telefon kullanımının faydaları olabileceğini kabul etmekle birlikte, bu cihazların sorumlu bir şekilde kullanılmasını sağlamak için daha fazla çalışma yapılması gerektiğini belirtiyorlar.
Barzilay, birçok genç için akıllı telefonların sosyal bağları güçlendirme, öğrenmeyi destekleme ve kişisel gelişimi teşvik eden bilgi ve kaynaklara erişim sağlama gibi yapıcı bir rol oynayabileceğini ifade ediyor. Ailelerin bazı durumlarda bir akıllı telefonu güvenlik veya iletişim ihtiyacı olarak görebileceğini de ekliyor.
Verilerde bazı nüanslar bulunuyor. Örneğin, depresyon, çocuğun o ana kadarki yaşamındaki herhangi bir depresyon dönemi olarak ölçüldüğü için, bazı vakalarda telefona sahip olmadan önce de yaşanmış olabilir.
Bu tür gözlemsel çalışmalarda neden-sonuç ilişkisi kurmak mümkün olmasa da, bulunan ilişkilerin gücü ve 12 ile 13 yaşları arasındaki bazı çocukların telefon edinip diğerlerinin etmemesiyle kaydedilen değişimler, daha ileri araştırmalara değer.
Araştırmacılar, yetişkinler ve akıllı telefonlar hakkındaki bilgilerimizle örtüşen bulgulara dikkat çekiyor: Bu cihazlar stresi artırabiliyor, daha fazla dikkat dağınıklığına ve tükenmişliğe yol açabiliyor ve beyin yapımızı değiştirebiliyor.
Gelecekteki çalışmalarda araştırmacılar, ekran süresinin ve farklı uygulama türlerinin bu sonuçları nasıl etkilediğini, bulguların ergenliğin daha uzun dönemlerine nasıl yayılabileceğini ve ne gibi önlemler alınabileceğini incelemek istiyorlar.
Barzilay, gençlerin fiziksel aktiviteye katılmak için telefonlarından uzak zaman geçirmelerinin kritik olduğunu, bunun obeziteye karşı koruma sağlayabileceğini ve zamanla ruh sağlığını iyileştirebileceğini vurguluyor.
Araştırma, Pediatrics dergisinde yayımlandı.
