Güney Afrika'da yaklaşık 100.000 yıl boyunca izole kalan eski insan atalarımızın, günümüz insanlarında görülenin dışında, "genetik çeşitlilik aralığının dışında kalan" genetik özelliklere sahip olduğu yeni bir çalışma ile ortaya konuldu. Bu bulgu, modern Homo sapiens'in genetik özelliklerinin, normların dışına çıkan çeşitli kombinasyonlara sahip olabileceği fikrini destekliyor.
Yapılan bir araştırmada, Güney Afrika'da (Limpopo Nehri'nin güneyinde) bulunan ve yaşı 225 ile 10.275 yıl arasında değişen 28 eski bireyin genomları dizilendi. Ekip, bu bireylerin genomlarını, eski ve günümüzdeki Afrikalılar, Avrupalılar, Asyalılar, Amerikalılar ve Okyanusyalılar ile karşılaştırdı.
Araştırmacılar, 1.400 yıldan daha eski bir tarihte Güney Afrika'da yaşayan tüm insanların, günümüz insanlarından dramatik ölçüde farklı genetik yapılara sahip olduğunu keşfetti. Bu durum, kıtanın güneyinin yakın zamana kadar görece izolasyonda kalmasına işaret ediyor.
Araştırmacılar, insanların neden bu kadar uzun süre bölgede izole kaldığını tam olarak belirleyemiyor. Ancak coğrafi uzaklığın ve Zambezi Nehri'nin kuzeyinde kalan bölgenin eski insanlar için elverişli yaşam koşulları sunmamasının izolasyonda rol oynamış olabileceği düşünülüyor.
Araştırmada belirtildiğine göre, özellikle 10.200 ile 1.400 yıl öncesi arasında yaşayan antik Güney Afrikalıların birçoğu, "günümüzdeki bireyler arasındaki genetik çeşitlilik aralığının dışında kalıyor" ve "insan genetik çeşitliliğinin uç bir ucunu oluşturuyor."
Araştırmacılar, bu daha önce bilinmeyen genetik çeşitlilik grubunu "eski Güney Afrika atası bileşeni" olarak adlandırdı ve yaklaşık 550 yılına kadar dışarıdan gen girişi (karışım) olduğuna dair net bir işaret bulamadı.
Bu bulgular, dilbilimsel, arkeolojik ve bazı erken genetik çalışmaların Doğu, Batı ve Güney Afrika arasında paylaşılan bir atadan veya uzun süreli etkileşimden bahsetmesiyle çelişiyor.
İstatistiksel modelleme kullanarak yapılan analizler, Güney Afrika'da yaşayan popülasyonun en az 200.000 yıl öncesine kadar oldukça büyük olduğunu gösteriyor. Bazı bireylerin elverişli iklim koşullarında güneyden ayrılıp kuzeye doğru genlerini yaymış olabileceği düşünülüyor. Daha sonra, yaklaşık 50.000 yıl önce, Güney Afrikalı popülasyonunda bir düşüş yaşanmaya başlandı ve yaklaşık 1.300 yıl önce, daha kuzeyden gelen çiftçiler Güney Afrika'nın avcı-toplayıcılarıyla buluştu ve üredi.
"Gerçekten Önemli" Genetik Varyantlar
Antik Güney Afrikalıların benzersiz genetiği, insan evrimi ve çeşitliliği hakkında daha fazla ipucu sağladı. Araştırmacılara göre, dünyadaki tüm insan genetik çeşitliliğinin yarısı, daha önce keşfedilmemiş bu antik Güney Afrikalı popülasyonunda bulunuyor. Bu nedenle, bu genomlar, insan evrimi için hangi genetik varyantların gerçekten önemli olduğunu görmemize yardımcı oluyor.
H. sapiens'e özgü düzinelerce DNA varyantını inceleyen araştırmacılar, böbrek fonksiyonlarıyla ilgili ve beyindeki nöronların büyümesiyle ilişkili birkaç genetik varyant keşfettiler. Böbrek varyantlarının, insanların vücutlarında suyu tutmalarına veya kontrol etmelerine yardımcı olmak için evrimleşmiş olabileceği, nöron varyantlarının ise dikkat süreleriyle ilişkili olabileceği ve bu durumun insanların Neandertaller veya Denisovanlardan daha iyi zihinsel yeteneklere sahip olabileceğini düşündürdüğü belirtiliyor.
Yeni analiz, küresel çapta yerli halklardan elde edilen antik genomlarda "hala değerlendirilmeyen muazzam bir genetik çeşitlilik" olduğunu ortaya koyuyor ve bu durum H. sapiens'in evrimini anlamak için kritik önem taşıyor.
Özellikle, antik Güney Afrikalıların insanlara özgü varyantlarının varlığı, insan evriminin "kombinatoryal" bir genetik modelini destekliyor. Bu modele göre, genetik varyantların birçok olası kombinasyonu sonunda "genetik olarak modern" H. sapiens'in ortaya çıkmasına yol açmıştır.
Bazı bilim insanları, insanların en azından kısmen, birden fazla yerde evrimleşmiş olmasının mümkün olduğunu düşünüyor. Ancak böyle bir sürecin nasıl gerçekleştiği ve genetik çeşitliliğin genetik olarak modern insanlara nasıl dönüştüğü hala açık bir soru olarak duruyor.
